Πανηγύρια
ΓΕΝΙΚΑ
Το πανηγύρι όπως σ’ όλη την Ελλάδα, έτσι και στο Πήλιο είναι ο χώρος όπου με αφορμή τη γιορτή κάποιου αγίου –προστάτη, οι ντόπιοι κάτοικοι συγκεντρώνονται, σφίγγουν τους δεσμούς της κοινότητας και εκδηλώνονται γλεντώντας.
Το πανηγύρι, «παγγύρ’» όπως το λένε οι Πηλιορείτες, είναι θεσμός παμπάλαιος για τα χωριά. Είναι το κέντρο των ετήσιων κοινωνικών εκδηλώσεων, μετά τους γάμους και τα βαφτίσια. Η ετήσια αυτή εκδήλωση γίνεται πάντα στην πλατεία του χωριού, συνήθως καλοκαίρι για να βοηθά ο καιρός, κάτω απ’ τους ίσκιους των πλατανιών και τους ήχους μουσικών οργάνων και τραγουδιών.
Στο «παγγύρ’» θα πάνε όλοι οι χωριανοί με τα «καλά τους». Μικροί και μεγάλοι. Εκεί θα βγουν τα παιδιά, οι νιοι και οι νιες, οι αρραβωνιασμένοι, οι νιόπαντροι, οι γεροντότεροι. Εκεί θα γίνουν και τα συνοικέσια, αλλά θα «κλειστούνε» και δουλειές. Μόνον αυτοί που έχουν πένθος δεν βγαίνουν. Στο πανηγύρι θα χαρούν, θα φάνε και θα πιούν, θα χορέψουν, θα ιδωθούν οι χωριανοί μεταξύ τους και τελικά μέσα απ’ το γλέντι θα ξεχάσουν τα βάσανα της ζωής.
ΤΑ ΛΕΧΩΝΙΤΙΚΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ
Τα Άνω Λεχώνια, τα παλιότερα χρόνια (αρχές του 20ου αιώνα ως και μετά τον Β΄Παγκ. Πόλεμο) ήταν «κόμβος» για τα γύρω χωριά εξαιτίας του τρένου. Ήταν και είναι βέβαια προάστιο του Βόλου με τους κήπους και τα λουλούδια του. Έτσι πολλοί έρχονταν στα δροσόλουστα Λεχώνια για να γλεντήσουν στα πανηγύρια, αφού η συγκοινωνία ήταν εξασφαλισμένη. Ο κόσμος που συγκεντρώνονταν ήταν πολύς και τα καφενεία – μαγαζιά του χωριού γεμάτα. Κάθε μαγαζί είχε τη δική του ορχήστρα την «κομπανία», που έπαιζε χωρίς μικροφωνικές εγκαταστάσεις.
Τρία πανηγύρια γίνονταν στα Άνω Λεχώνια:
-Το πρώτο στις 2 Μαΐου, ημέρα της ανακομιδής των λειψάνων του Αγίου Αθανασίου. Είχε αρκετό κόσμο γιατί αποβραδίς (1η Μαΐου) με την αγρυπνία, έρχονταν άνθρωποι που είχαν βγει για το γιορτασμό της Πρωτομαγιάς.
- Το δεύτερο στις 21 Μαΐου Αγίων Κων-νου και Ελένης με αφορμή τα εγκαίνια του Ναού.
- Το τρίτο παλιότερο αλλά και μεγαλύτερο ήταν και είναι την 1η Ιουλίου, των Αγίων Αναργύρων, που γιορτάζει το εξωκλήσι που βρίσκεται πάνω από το χωριό. Αυτό κρατούσε τρεις ημέρες.
Τα πανηγύρια άρχιζαν αμέσως μετά την εκκλησία. Η πλατεία γέμιζε άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Οι μεγάλοι έπιναν τσίπουρα και οι μικροί έτρωγαν γλυκό κουταλιού λουκούμι ή «υποβρύχιο βανίλια». Η ορχήστρα έπαιζε ως αργά το μεσημέρι. To πρωινό μουσικό γλέντι δεν ήταν για χορό. Ήταν ένα σεργιάνισμα, για να φαίνεται ότι ήταν πανηγύρι. Το βράδυ όμως άρχιζε πάλι το ολονύχτιο γλέντι που συνήθως κρατούσε ως το πρωί. To ξεκίνημα γινόταν με το σούρουπο και τα λαϊκά μουσικά όργανα. Ο ζουρνάς (=πίπιζα) και το νταούλι έπαιζαν τους ντόπιους σκοπούς και το λαλούσαν ως τα μεσάνυχτα. Ο χορός ήταν γενικός «συρτός», όπου χόρευαν όλοι γύρω στην πλατεία. Αμέσως μετά έπιαναν δουλειά οι μουσικοί της κομπανίας, παίζοντας αρχικά «ευρωπαϊκά» τραγούδια (ταγκό, βαλς κ.ά.) και μετά διάφορα δημοτικά. Τις πρωινές ώρες η ορχήστρα έπαιζε «ζουμπεκιές», «καρσιλαμάδες» και «τσιφτετέλια». Τότε χόρευαν οι «μερακλήδες».
Σήμερα τα πανηγύρια έχουν «ξεφτίσει», αλλά οι παλιότεροι που έζησαν μ’ αυτά τα θυμούνται με νοσταλγία.
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΠΗΛΙΟΥ
Το Πήλιο το βουνό των Κενταύρων και του Ιάσονα αποτελεί χώρο πανάρχαιων παραδόσεων, κατοικία θεών, ημίθεων και ηρώων, ορμητήριο αρματωλών και κλεφτών. Έχει όλες τις προϋποθέσεις λοιπόν, για να αναπτυχθεί το Δημοτικό τραγούδι. Αυτό είναι επηρεασμένο από την ηπειρώτικη, την μοραΪτικη, τη ρουμελιώτικη και τη νησιώτικη παράδοση.
Τα δημοτικά τραγούδια του Πηλίου χωρίζονται σε χορευτικά, σε τραγούδια της τάβλας (τραπεζιού), σε λατρευτικά και κάλαντα. Υπάρχουν ακόμη τραγούδια ιστορικά που αναφέρονται σε συγκεκριμένα πρόσωπα και περιστατικά της τοπικής μας ιστορίας, απ’ τα χρόνια της μεγάλης Επανάστασης (1821). Τέτοια είναι: «Του καπετάν Κουτμάνη», του «Δήμου Ζάγουρα», του «Στέφου» κλπ.
Τα δασοσκέπαστα πλάγια του Πηλίου, είχαν το προνόμιο να κρύβουν μέσα τους κλέφτες και αρματωλούς σ΄ όλη τη διάρκεια της τούρκικης σκλαβιάς. Έτσι άνθισε κι εδώ το κλέφτικο δημοτικό τραγούδι.
Ακολουθεί ο κύκλος των τραγουδιών της αγάπης, που περιλαμβάνει τραγούδια για τη φύση, τη νιότη, την αγάπη. Αναπτύχθηκαν κι αυτά μέσα στον φυσικό περίγυρο, μες στο άρωμα και τη δροσιά του όμορφου βουνού. Αποτελούνται από 15σύλλαβα και μη, ομοιοκατάληκτα ή όχι, εκτεταμένα ή απλά δίστιχα λιανοτράγουδα. Αυτά τα ερωτικά τραγούδια με ιαμβικούς ανομοιοκατάληκτους στίχους που θυμίζουν δραματικές παραλογές, τραγουδήθηκαν κι ως γαμήλιες πατινάδες. «Αυγερινός», «Το μελαχρινό» κ.ά. Στον κύκλο των τραγουδιών της ξενιτιάς αποτυπώνονται τα βάσανα κι οι καημοί του ξενιτεμού και το κυριότερο, η επιστροφή στην πατρίδα. «Θέλω να ταξιδέψω», «Τα ζαγοριανά καράβια» κλπ.
Eδώ στο Πήλιο, όπως και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, συναντά κανείς και τα μοιρολόγια, τραγούδια που λέγονται όταν χάνεται αγαπημένο πρόσωπο. Η προσωποποίηση του Χάρου, είναι συνηθισμένο εκφραστικό μέσο.
Τέλος, έχουμε και τα λατρευτικά τραγούδια, με θρησκευτικά συνήθως θέματα ή ερμηνείες μεταφυσικών φαινομένων. Τέτοια είναι τα λαϊκά κάλαντα, τα βαϊτικα, τα παινέματα, τα καλησπερίσματα κ.ά. Γενικά το Πηλιορείτικο δημοτικό τραγούδι όπως κι οι χοροί, εκφράζουν τα συναισθήματα, τους καημούς και τις λαχτάρες των συμπατριωτών μας.
ΟΙ ΧΟΡΟΙ ΤΟΥ ΠΗΛΙΟΥ
Oι ερευνητές των παραδοσιακών χορών είναι πολύ προσεκτικοί, στη διατύπωση απόψεων γύρω απ’ τους πηλιορείτικους χορούς, γιατί η έρευνα είναι δύσκολη.
Παρά τη δυσκολία όμως, έχουν χωρίσει το Πήλιο σε τέσσερις γεωγραφικές περιοχές, που η καθεμιά έχει τα δικά της πολιτιστικά γνωρίσματα.
Η πρώτη περιλαμβάνει τα χωριά του βόρειου Πηλίου (Κερασιά, Κανάλια, Βένετο, Κεραμίδι), αλλά και το Μαυροβούνι (=βουνό ανάμεσα στον Κίσαβο και το Πήλιο). Οι χοροί εκτελούνται με τραγούδια των ίδιων των χορευτών.
Η δεύτερη είναι η περιοχή του δυτικού, κεντρικού και ανατολικού Πηλίου, στην οποία υπάγονται και τα Λεχώνια. Εδώ κυρίαρχος είναι ο πηλιορείτικος Συρτός με συνοδεία νταουλιού και ζουρνάδων.
Η τρίτη περιοχή είναι τα χωριά του νότιου Πηλίου (Αργαλαστή, Προμύρι, Τρίκερι και ιδιαίτερα ο Λαύκος). Ο Λαύκος έχει πολύ πλούσια μουσικοχορευτική παράδοση.
Οι «κομπανίες» του έφταναν σε όλο το Πήλιο. Ακόμα και στα λεχωνίτικα πανηγύρια έπαιζαν. Τέλος η περιοχή του Τρικερίου, παρουσιάζει χρώμα έντονα νησιώτικο.
Οι χοροί που σήμερα φαίνονται σαν «καθαροί» πηλιορείτικοι, είναι τέσσερις:
α) Συρτός Πηλίου
β) Γιωργαλάκης
γ) Της γαλανής το φόρεμα και
δ) Πηλιορείτικος
Ο συρτός αποτελείται από δώδεκα βήματα βαριά και στρωτά με το τελευταίο να είναι «τίναγμα» του δεξιού ποδιού προς τα αριστερά, ενώ το δεύτερο βήμα πάει και προς τα πίσω. Τα χέρια βρίσκονται στο ύψος των ώμων. Έτσι χορεύονται ο Αυγερινός, τα μαύρα σου τα μάτια κ.ά.
Ο χορός που συνοδεύει το Γιωργαλάκη έχει αργό και γρήγορο μέρος. Τα βήματα είναι οκτώ και το πιάσιμο γίνεται απ’ τους ώμους. Ο ερευνητής πιστεύει πως ο χορός παλιά μπορεί να ήταν χασαπιά, αλλά άγνωστο πως άλλαξε μορφή τώρα.
Της γαλανής το φόρεμα χορεύεται με λαβή αλυσιδωτή σε γρήγορο και αργό μέτρο. Χορεύεται στην περιοχή του Κεραμιδιού και ο κύκλος χωρίζεται σε δύο.
Είναι «διπλός χορός». Διπλός είναι κι ο χορός «ήρθαν τα Πασχαλόγιορτα» που χορευόταν στην Αμυγδαλή Αγιάς.
Τέλος υπάρχει κι ο Πηλιορείτικος χορός, έτσι όπως ονομάστηκε από τη Δώρα Στράτου. Η ίδια πίστευε πως ήταν αρχαιοελληνικής προέλευσης. Μια έρευνα στην Αμυγδαλή αποκάλυψε έναν χορό που μοιάζει με το σημερινό πηλιορείτικο. Χαρακτηριστικό είναι πως ένα από τα τραγούδια που συνοδεύουν το χορό, είναι η παραλλαγή του τραγουδιού «Τα Ζαγοριανά καράβια».
Η «χασαπιά» είναι ένας ακόμη χορός που χορεύεται ιδιαίτερα στον ΑΪ Γιώργη Νηλείας, όπως και το γνωστό «πώς το τρίβουν το πιπέρι».
Το Τρίκερι – χωριό του ακρινού Πηλίου- παρουσιάζει τη δική του χορευτική παράδοση που είναι επηρεασμένη από τη θάλασσα και τους ναυτικούς κατοίκους του. Το ίδιο συμβαίνει και στα νησιά των Β. Σποράδων.
Τα τελευταία χρόνια καθώς οι ορχήστρες κυκλοφορούν σε όλο το θεσσαλικό χώρο, έφεραν στο Πήλιο χορούς από άλλες περιοχές, όπως τσάμικος, μπεράτι, τασιά κ.λ.π. Ακόμη λόγω των προσφύγων που έφτασαν στην περιοχή του Βόλου κυρίως, η μουσική παράδοση και οι χοροί επηρεάστηκαν από τα ακούσματα της Σμύρνης και της Ανατολής. Έχουμε έτσι και χορούς καρσιλαμάδες κ.ά.
Η λαογραφική έρευνα πάντως στο χώρο του Πηλίου συνεχίζεται με ευθύνη, προσοχή και σεβασμό στο γνήσιο και αυθεντικό λαϊκό πολιτισμό.
Η ΤΟΠΙΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ
Οι παραδοσιακές φορεσιές στο Πήλιο όπως και σ’ άλλες περιoxές της Ελλάδας είναι αντρικές και γυναικείες, γιορτινές και καθημερινές.
ΑΝΤΡΙΚΗ
Η αντρική φορεσιά αποτελείται από «λευκό πουκάμισο», φτιαγμένο από χασέ (=πάνινο) ή λινομέταξο ύφασμα. Έπρεπε πάντα να είναι σιδερωμένο και κολλαρισμένο. Το άλλο κομμάτι της φορεσιάς ήταν «το βρακί ή πανωβράκι». Ήταν το σημερινό παντελόνι. Αυτό ήταν φτιαγμένο από μαύρο ή μελί σκούρο σκουτί. Ήταν φαρδύ και πίσω σχημάτιζε θύλακα την «κόφα», που ταλαντευόταν στο βάδισμα. Στη μέση σούρωνε με κορδόνι. Μαύρο «ζωνάρι» (ζ’ναρ’) έσφιγγε τη μέση. Το ζωνάρι ήταν φαρδύ και μακρύ και με πολλές δίπλες και γυρίσματα που χρησίμευαν ως χώροι (θυλάκια) τοποθέτησης διάφορων μικροαντικειμένων. Στις γιορτές, δίπλωναν μπροστά μαντίλι μεταξωτό.
Πάνω απ’ το πουκάμισο έμπαινε «το γιλέκι». Δίπλωνε σταυρωτά και κούμπωνε. Πάνω από το γιλέκι φοριόταν ο «τσάκας». Το χειμώνα η φορεσιά συμπληρωνόταν από την «κάπα ή καποτέλι», από χοντρό τραγομαλλίσιο υφαντό. Αυτή είχε κουκούλα την «κατσιούλα»,που ήταν φαρδιά. Στα πόδια φορούσαν τα «σκαπίνια», τις χοντρές πλεχτές μάλλινες κάλτσες.
Από τα μέσα του 19ου αιώνα το φέσι αντικαταστάθηκε με «το καλπάκι», μαύρο κάλυμμα κεφαλιού από ύφασμα αστρακάν.
ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ
Η γυναικεία φορεσιά είχε τον τύπο της γιορτινό και καθημερινό. Ήταν σχεδόν όμοιες, εκτός από τον πλούτο και τα κεντήματα που στις «γιορτερές» ήταν περισσότερα. Κατάσαρκα φοριόταν η χασεδένια «ασπρούδα» χωρίς μανίκια. Από τη μέση και κάτω φοριόνταν ένα με δύο «μισοφόρια» για ενίσχυση και φούσκωμα του φορέματος. Ύστερα έμπαινε το φαρδύ πουκάμισο, μονοκόμματο και φαρδύ ως τα κότσια. Τα νυφικά και γιορτινά πουκάμισα ήταν ολόλευκα, ενώ τα καθημερινά χρωματιστά. Ήταν κεντημένα στις ραφές και στα μανίκια. Πάνω απ’ το πουκάμισο έμπαινε το «φουστάνι» από μεταξωτό ύφασμα (ταφτά). Το φουστάνι ο κουρμάς ήταν χωρίς μανίκια. Από πάνω φοριόταν το «κοντογούνι»από σκουρόχρωμο ύφασμα, βελούδο.
Στο κεφάλι φορούσαν κόκκινο φεσάκι χρυσοκέντητο, που το περιέβαλε ένα μαντίλι λεπτό μεταξωτό το«μαγνάτι», που αφού έκανε το γύρο του κεφαλιού δενόταν στο πλάι. Τις καθημερινές φορούσαν μόνο μαντίλι το «καλαμκερί» και στη μέση ποδιά.
Στην καλή φορεσιά η ζώνη ήταν απαραίτητη. Είχε «πόρπες» μεταλλικές και «θυληκωτάρια». Η «ζώστρα», φαρδιά λουρίδα υφάσματος που έδενε μπροστά σε φιόγκο, ήταν ένας άλλος απλός τύπος ζώνης.
Σήμερα που όλοι -σχεδόν-φοράμε τα ίδια ρούχα, καλό θα είναι να προσέξουμε τις παραδοσιακές αυτές στολές που ακόμα υπάρχουν, αλλά και να τις γνωρίσουμε τουλάχιστον από κοντά.
Γιατί αυτές είναι μέρος της λαϊκής μας παράδοσης!
Ευτυχώς υπάρχουν κάποιοι που ακόμα τις συντηρούν και τις διατηρούν στα μουσεία και αλλού.
ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΠΗΛΙΟΥ
Μάηδες
Είναι ένα χορευτικό έθιμο που συμβολίζει την γέννηση της φύσης την ΄Ανοιξη. Το Παληκάρι, λεβέντης με φουστανέλλες, σκοτώνεται από τον κακό Αράπη. Ο Μάης όμως ανασταίνει το Παληκάρι δίνοντάς του να μυρίσει ένα λουλούδι.
Είναι ένα χορευτικό έθιμο που συμβολίζει την γέννηση της φύσης την ΄Ανοιξη. Το Παληκάρι, λεβέντης με φουστανέλλες, σκοτώνεται από τον κακό Αράπη. Ο Μάης όμως ανασταίνει το Παληκάρι δίνοντάς του να μυρίσει ένα λουλούδι.
Το σφάξιμο του Νταουλιού
Είναι το τέλος ενός μεγάλου γλεντιού. ΄Ενας από την παρέα με ένα μεγάλο μαχαίρι "έσφαζε" το τεντωμένο δέρμα του νταουλιού για να μην χρησιμοποιηθεί από άλλους αυτό το όργανο που τόσο τους είχε διασκεδάσει.
Είναι το τέλος ενός μεγάλου γλεντιού. ΄Ενας από την παρέα με ένα μεγάλο μαχαίρι "έσφαζε" το τεντωμένο δέρμα του νταουλιού για να μην χρησιμοποιηθεί από άλλους αυτό το όργανο που τόσο τους είχε διασκεδάσει.
Το ξύρισμα του Γαμπρού
Πριν το γάμο οι φίλοι του γαμπρού σαπούνιζαν το πρόσωπό του και προσπαθούσαν να τον ξυρίσουν με ένα τσεκούρι. Αυτός για να γλυτώσει τους έταζε ένα φαγοπότι. Αν η προσφορά δεν ήταν αρκετή, οι φίλοι έπαιρναν ένα πριόνι. Ο γαμπρός ανέβαζε τις προσφορές και τότε γίνονταν το κανονικό ξύρισμα με ξυράφι.
Πριν το γάμο οι φίλοι του γαμπρού σαπούνιζαν το πρόσωπό του και προσπαθούσαν να τον ξυρίσουν με ένα τσεκούρι. Αυτός για να γλυτώσει τους έταζε ένα φαγοπότι. Αν η προσφορά δεν ήταν αρκετή, οι φίλοι έπαιρναν ένα πριόνι. Ο γαμπρός ανέβαζε τις προσφορές και τότε γίνονταν το κανονικό ξύρισμα με ξυράφι.
Ο Ι Σ Υ Ν Τ Α Γ Ε Σ Τ Η Σ Γ Ι Α Γ Ι Α Σ
Η γιαγιά μάς έδωσε δύο συνταγές μαγειρικής. Δύο πηλιορείτικα φαγητά. Μας έδωσε κι άλλες βέβαια, αλλά επειδή εδώ δεν φτιάχνουμε τσελεμεντέ, αντιγράφουμε μόνο αυτές.
Η μια είναι με εντόσθια – για μεζέ- κι η άλλη με χόρτα και ψάρια ή αυγά. Είναι σίγουρα παραδοσιακές, αν και η πρώτη (Κουβαρίνια) δεν είναι για…χόρταση! Η δεύτερη (Ψαρόπιτα), πράγματι αξίζει την προσοχή των διαιτολόγων, αφού συνδυάζει βιταμίνες και πρωτεΐνες. Οι παλιότεροι παρ’ όλο που δε σπούδασαν διαιτολογία, ήξεραν τι έκαναν και σίγουρα τι έτρωγαν!
ΚΟΥΒΑΡΙΝΙΑ
Υλικά: -Κοιλίτσες αρνίσιες ή κατσικίσιες -Μαϊντανός -Αλάτι, Πιπέρι -Σάλτσα τομάτας (πελτές)-Σκόρδο, Κρεμμύδι -Λάδι
Εκτέλεση: Πλένουμε και κόβουμε ψιλές-ψιλές τις κοιλίτσες. Βάζουμε όλα τα υλικά (αλάτι, πιπέρι, σκόρδο, κρεμμύδι και τις ψιλοκομμένες κοιλίτσες) εκτός από τη σάλτσα, και τα ανακατεύουμε όλα μαζί με λίγο λάδι στο τηγάνι. Αφού τα ανακατέψουμε, απλώνουμε κάποιες απ’ τις κοιλίτσες που αφήσαμε και δεν ψιλοκόψαμε, και τις γεμίζουμε με τη γέμιση δηλαδή με τα ανακατεμένα υλικά. Τις τυλίγουμε καλά γύρω και με μια βελόνα τις ράβουμε καλά. Αφού τις ράψουμε για να μη χυθεί η γέμιση, τις βάζουμε στην κατσαρόλα με τη σάλτσα (νερό, πελτές, λάδι) και τις βράζουμε λίγο. Αφού βραστούν, μπορούμε να τις βάλουμε στο φούρνο λίγο, για να πάρουν χρώμα. Τότε έτοιμες πια, είν’ ένας πολύ καλός μεζές!
ΨΑΡΟΠΙΤΑ
Υλικά: -Χόρτα άγρια (διάφορα λάχανα τσιγαριστά) -Ψάρια (σαρδέλες ή γαύρο)
-Κρεμμύδια (1-2) -Λάδι αρκετό -Αλάτι, πιπέρι -Σάλτσα τομάτας
Εκτέλεση: Καθαρίζουμε και πλένουμε τα «λάχανα», τα κρεμμύδια και τα ψάρια. Γυρίζουμε στο λάδι τα κρεμμύδια και τα χόρτα μέχρι να μαραθούν λίγο. (Αν θέλουμε το φαγητό ελαφρό τελείως, δεν κάνουμε το τσιγάρισμα). Προσθέτουμε νερό, αλάτι, πιπέρι και ελάχιστη σάλτσα -αν δε θέλουμε όχι- και τα αφήνουμε να βράσουν καλά, δηλαδή να «σωθεί» σχεδόν το νερό τους. Αφού βράσουν τα χόρτα, βάζουμε σε στρώση τα ψάρια και τα αφήνουμε να τελειώσει το βράσιμο. Δηλαδή να βράσουν ώσπου να σωθεί τελείως το νερό. Η «ψαρόπ’τα» είναι έτοιμη.
Αντί για ψάρια, μπορούμε να βάλουμε αυγά. Τότε βεβαίως δε θα έχουμε ψαρόπιτα, αλλά χόρτα με τα’ αυγά, που κι αυτά είναι ...νοστιμότατα!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου