Ανάμεσα στα μεσαιωνικά καλντερίμια και στους σκουροπράσινους μαστιχώνες, γύρω από τα κατακόκκινα λιβάδια από τουλίπες και ακριβώς εκεί που η σκιά μιας βίγλας σβήνει στην ακροθαλασσιά, θα ανακαλύψεις τα μυστικά της Χίου....
Η Χίος είναι η ξακουστή της καραβοσύνη, τα πέτρινα καστροχώρια, το διαχρονικό κοσμοπολίτικο πνεύμα και πάνω απ' όλα τα δώρα της γης. Ομως είναι και πολλά ακόμα, πιο άγνωστα, μα εξίσου θαυμαστά.
Είναι τα φαράγγια με τα κελαρυστά νερά, οι μοναχικές παραλίες, τα ξεχασμένα βυζαντινά ίχνη, η σπάνια χλωρίδα, η λαϊκή παράδοση που επιμένει, και όλα κάτω από ένα μαγικό ηλιοβασίλεμα, από τα ωραιότερα της χώρας. Νήσος που συνήθως χωρίζεται σε τρία διακριτά μέρη, η πόλη και ο Κάμπος, η ορεινή περιοχή του Πελινναίου και τα νότια μαστιχοχώρια, αλλά και σε πολλά επιμέρους: η άγνωστη δυτική ακτογραμμή, η πέτρινη κεντρική ενδοχώρα, οι λόφοι της Αμανής και οι διάσημες παραλίες στα νοτιοανατολικά.
Και όπου και αν βρεθείς υπάρχει πάντα ένας μικρός χωματόδρομος, Η μια γωνία στο τέλος ενός λιβαδιού, ένα πέτρινο στεφάνι σε κάποιο λόφο που κρύβει ένα μικρό «διαμάντι» πολιτισμού.
Αγναντεύοντας τη Μικρασία
Η πρωτεύουσα του νησιού απλώνεται, εδώ και αιώνες, στο κέντρο της ανατολικής ακτής χαιρετώντας κάθε πρωινό τον ήλιο που ξεπροβάλλει από τον κόλπο της Σμύρνης. Ιωνες, Βυζαντινοί, Οθωμανοί και Γενουάτες περάσαν από εδώ αφήνοντας τα ίχνη τους. Και ενώ παλιότερα το κέντρο της ζωής στην πόλη υπήρξε το όμορφο κάστρο, σήμερα ο σφυγμός χτυπάει στην προκυμαία, όπου τα λίγα δείγματα των νεοκλασικών κτιρίων χάνονται πίσω από τις επιγραφές.
Δυστυχώς και στην πόλη της Χίου η αντιπαροχή άφησε ελάχιστα δείγματα της παλιάς παραδοσιακής και νεοκλασικής αρχιτεκτονικής. Ακόμα και το μεσαιωνικό κάστρο της πόλης μοιάζει να κρύβεται περιμένοντας να ανακαλυφθεί. Χτισμένο ήδη από τον 9ο αιώνα, έχει διασωθεί μέχρι τις μέρες μας με την εικόνα που του έδωσαν οι Γενοβέζοι τον 14ο αιώνα.
Με μία μεγάλη τάφρο που το χωρίζει από την υπόλοιπη πόλη και που σε κάνει να απορείς γιατί δεν είναι γεμάτη με θαλασσινό νερό, όπως συνέβαινε στην αρχική του μορφή, παρά με αυτοκίνητα και γκαζόν, δεν μπορεί παρά να σε εντυπωσιάσει καθώς διαβαίνεις την Porta Maggiore, την κεντρική πύλη στα νότια τείχη.
Πρώτη στάση η «Σκοτεινή Φυλακή», όπου κρατήθηκαν και στη συνέχεια απαγχονίστηκαν από τους Τούρκους το 1822 ο μητροπολίτης Πλάτων και άλλοι πρόκριτοι, ενώ λίγα μέτρα παραπέρα βρίσκεται το «Παλατάκι των Τζουστινιάνι», θυμίζοντας το πέρασμα του γενουάτικου οίκου από το νησί.
Η άναρχη δόμηση της παλιάς πόλης του κάστρου «ανασαίνει» μοναχά στην κεντρική πλατεία, στην άκρη της οποίας βρίσκεται το τουρκικό νεκροταφείο με τα επιτύμβια γλυπτά, εξαιρετικής οθωμανικής τέχνης. Μια μικρή βόλτα στις ρούγες και λίγο μετά συναντά κανείς το υπέροχο, ανακαινισμένο και επισκέψιμο Τουρκικό Χαμάμ.
Τα ίχνη των Οθωμανών συνεχίζουν και έξω από τα τείχη, πέριξ της πλατείας Βουνακίου, της κεντρικής πλατείας της πόλης.
Η Κρήνη Μελέκ Πασά με τα εξαιρετικά ανάγλυφα κρύβεται πίσω από τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα, και το Μετζιτιέ Τζαμί, στο οποίο στεγάζεται το Βυζαντινό Μουσείο, διακρίνεται σχεδόν αποκλειστικά από τον μιναρέ του.
Στην πλατεία Βουνακίου ξεχωρίζουν η παρουσία της παλιάς μαρμάρινης κρήνης, οι γρύπες της οικογένειας Αργέντη και το μπρούντζινο άγαλμα του πυρπολητή Κανάρη που σε υποδέχεται στον μικρό Δημοτικό Κήπο. Από την πλατεία ξεκινάει και ο πεζόδρομος της Απλωταριάς, το εμπορικό κέντρο της σύγχρονης πόλης που σίγουρα θα περπατήσετε, ενώ λίγο πριν βρίσκεται η Δημοτική Πινακοθήκη.
Αλλες επισκέψεις που πρέπει οπωσδήποτε να κάνετε πριν σταματήσετε για έναν καφέ στην προκυμαία είναι στο Ναυτικό Μουσείο στο τέλος της Απλωταριάς, στη Βιβλιοθήκη Κορα δίπλα στη Μητρόπολη και στο Αρχαιολογικό Μουσείο στα νότια.
Τέλος, στο βόρειο τμήμα της πόλης, στην περιοχή Ταμπάκικα, δεσπόζουν οι τέσσερις ανεμόμυλοι, μία από τις πιο διάσημες εικόνες του νησιού, οι οποίοι εξυπηρετούσαν τις ανάγκες των παλιών βυρσοδεψείων.
Ο ορισμός του αρχοντικού
Αν βρεθείς στη Χίο την άνοιξη δεν χρειάζεται να έχεις χάρτη για να βρεις τον Κάμπο. Αρκεί να ακολουθήσεις τη μυρωδιά των ανθισμένων εσπεριδοειδών και γρήγορα θα βρεθείς στον πιο όμορφο λαβύρινθο της Ελλάδας.
Με πρωταγωνίστρια την περίφημη θυμιανούσικη πέτρα που με τα πορφυρόχρωμα νερά της ντύνει τους μαντρότοιχους των αρχοντικών, ο Κάμπος της Χίου απλώνεται σε ένα μήκος 7 χλμ. στα νότια της Χώρας. Ενας τόπος όπου συναντώνται κάτω από ένα ιδανικό πάντρεμα η αστική αρχοντιά με την αγροτική ζωή και τους χρυσούς καρπούς της.
Ανέκαθεν πλούσιος σε νερά, ο Κάμπος υπήρξε πάντα το μεγάλο περιβόλι του νησιού. Στα όριά του δημιουργήθηκαν περίπου 230 κτήματα, που μέχρι τις αρχές του προηγούμενου αιώνα υπήρξαν πηγές μεγάλου πλούτου λόγω του εμπορίου εσπεριδοειδών. Ενα ένα τα φρούτα επιλέγονταν, τυλίγονταν σε ένα απαλό χαρτί με το σήμα του κτήματος, στοιβάζονταν και έφευγαν με κατεύθυνση το εξωτερικό. Τότε που οι άνθρωποι μεγαλουργούσαν.
Σήμερα, μπορεί να θαυμάσει κανείς τις μεγαλόπρεπες εξώπορτες, τα μαγκανοπήγαδα, τους πορτοκαλεώνες, τις όμορφες στέρνες και τα εντυπωσιακά αρχοντόσπιτα, μαζί με μια σειρά από όμορφες εκκλησίες.
Ανεβείτε σε ένα ποδήλατο (ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσετε τον Κάμπο) και ανακαλύψτε την Παναγιά την Καθολικιά, τον Αγιο Γεώργιο τον Τραχύ, τον Πύργο των Ροδοκανάκηδων, την Παναγιά τη Συριώτισσα, τη Λέσχη των Σαλβάγων, τον Πύργο των Αγέλαστων κ.ά. Τα πιο αντιπροσωπευτικά αρχοντικά είναι αυτά του Αργέντη, του Μαυροκορδάτου, του Γιάμου, του Περλέα και του Ζυγομαλά.
Για να μάθετε περισσότερα για την ιστορία του τόπου επισκεφθείτε το Citrus (πρώην αρχοντικό Κάραλη), όπου λειτουργεί μια πλούσια έκθεση.
Τα μνημεία και η φύση
Από τον Κάμπο συνεχίζει κανείς προς τα νοτιοανατολικά, ανακαλύπτοντας γραφικά χωριά, ξακουστές παραλίες και πολλούς μικρούς «άγιους τόπους».
Στον δρόμο για τον Χαλκειό θα περάσετε δίπλα από την Παναγία της Φάρκαινης με το όμορφο καμπαναριό, ενώ μέσα από τους χωματόδρομους κοντά στο χωριό Βαβίλοι θα φτάσετε στην Παναγία της Κρίνας, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα βυζαντινά μνημεία του νησιού.
Από εκεί μπορείτε να συνεχίσετε προς τα ανατολικά και να βρεθείτε στα Θυμιανά, με τα περίφημα λατομεία που προμήθευαν όλο το νησί με τον ξακουστό καφεκόκκινο πωρόλιθο. Κοντά στα Θυμιανά βρίσκονται και οι πιο κοσμοπολίτικες παραλίες της Χίου: του Καρφά, του Μέγα Λιμιώνα, της Αγίας Φωτιάς, κ.ά.
Πίσω στον κεντρικό δρόμο που περνάει από το ξακουστό Θολοποτάμι, και ακριβώς στη διασταύρωση που οδηγεί προς την Παναγία τη Σικελιά, βρίσκεται ένα μεγάλο σε μήκος πελασγικό τείχος. Σταματήστε για λίγο και περπατήστε στα χωράφια, καθώς εδώ, ανάμεσα στα αιωνόβια μαστιχόδεντρα, ανθίζουν κάθε Μάρτη και οι περίφημοι λαλάδες, οι άγριες τουλίπες που αποτελούν το σήμα κατατεθέν της ανοιξιάτικης Χίου.
Φραγκολαλάδες, τουρκολαλάδες και καραβατάκια ακόμα κατακλύζουν τα χωράφια με ένα κόκκινο πέπλο παρά το παραδοσιακό και εντατικό μάζεμα από ντόπιους και ξένους.
Κινούμενοι νότια, σύντομα φτάνετε σε έναν λόφο και στην Παναγία τη Σικελιά, άλλο ένα βυζαντινό εκκλησάκι, το οποίο διακρίνεται για τον περίφημο κεραμοπλαστικό εξωτερικό διάκοσμο.
Πάλι πίσω στον κεντρικό δρόμο και η πορεία προς τα νότια συνεχίζει περνώντας μέσα από τα Αρμόλια, χωριό ξακουστό για την κεραμική του παράδοση.
Στα δυτικά του χωριού υψώνεται ένας λόφος, στην κορφή του οποίου βρίσκεται το κάστρο των Απολύχνων, ένα μεγάλο γενουάτικο οχύρωμα, στο οποίο οδηγεί ένα πανέμορφο μονοπάτι.
Μετά τα Αρμόλια και λίγο πριν από το Πυργί ένας δρόμος σάς οδηγεί στην περιοχή του Εμποριού, ενός μαγικού τόπου. Εδώ, στην κορυφή του λόφου του Προφήτη Ηλία σώζονται τμήματα οικισμού του 8ου αιώνα π.Χ. και τα ερείπια ναού της Αθηνάς. Κοντά στο μικρό λιμανάκι βρίσκεται και ένα όμορφο παλαιοχριστιανικό βαπτιστήριο.
Ο δρόμος καταλήγει σε δύο από τις ωραιότερες παραλίες της Ελλάδας, τα Μαύρα Βόλια, και οι ντόπιοι λένε πως η απόκοσμη ομορφιά τους αποκαλύπτεται ιδιαίτερη μετά από βροχή.
Η περιήγηση στο πιο νότιο κομμάτι του νησιού τελειώνει με την επίσκεψη στον μεγάλο Πύργο των Δοτίων που υψώνεται ανάμεσα στα μαστιχόδεντρα και τα φρύγανα.
Αν και τα μαστιχοχώρια περιλαμβάνουν πολλά χωριά, εντούτοις τα πιο διάσημα από αυτά είναι το Πυργί, οι Ολύμποι και τα Μεστά. Μαστιχοχώρια και καστροχώρια μαζί. Πρώτο από τα ανατολικά, στη μέση μιας κοιλάδας απλώνεται το Πυργί, το «ζωγραφιστό χωριό», ένας οχυρωμένος οικισμός που διακρίνεται για τα περίφημα ξυστά, τα ασπρόμαυρα γεωμετρικά σχήματα στις προσόψεις των σπιτιών.
Λίγο περπάτημα στα σοκάκια, κάτω από τις καμάρες, τα βοτιά όπως τα λένε εδώ, και δίπλα από τον επιβλητικό γενουάτικο πύργο και σε λίγο βρίσκεστε στην κεντρική πλατεία όπου δεσπόζει η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Στο Πυργί υπάρχουν δεκάδες εκκλησίες, από τις οποίες ξεχωρίζει ο βυζαντινός ναός των Αγίων Αποστόλων και αναχωρώντας δεν μπορείς να μη σκεφτείς πόσο πιο μεγαλόπρεπη θα ήταν η ομορφιά του χωριού αν έλειπαν τα χιλιάδες καλώδια που ίπτανται πάνω από το κεφάλι σου, η μάστιγα δεκάδων παραδοσιακών οικισμών της χώρας.
Οι όμορφοι λόφοι που σπάνε τις κοιλάδες στα Καμπούσικα χωριά οδηγούν στο επόμενο καστροχώρι, τους Ολύμπους. Περνώντας την κεντρική πύλη του χωριού, την Κάτω Πόρτα, αξίζει στη βόλτα σου να επισκεφθείς τον ναό της Αγίας Παρασκευής με το ξυλόγλυπτο τέμπλο του 18ου αιώνα πριν κατευθυνθείς προς τα νότια.
Δύο δρόμοι, ένας μετά το Πυργί και ένας έξω από τους Ολύμπους, οδηγούν στη νότια ακτογραμμή. Ο πρώτος οδηγεί στην όμορφη παραλία των Κάτω Φανών, όπου βρίσκονται τα υπολείμματα του ναού του Φαναίου Απόλλωνα. Από εδώ ξεκινάει και το σύστημα των φρυκτωριών που καλύπτει όλη τη δυτική ακτογραμμή. Κάθε ακρωτήρι και βίγλα, μερικές μάλιστα ιδιαίτερα εντυπωσιακές μετά την αποκατάστασή τους.
Ο δεύτερος δρόμος καταλήγει στον μικρό κόλπο της Αγίας Δύναμης, με την παραλία, το εκκλησάκι και τη βίγλα μαζί να δημιουργούν μια αρχετυπική εικόνα της Χίου. Λίγο πριν φτάσετε στην παραλία, θα συναντήσετε το επισκέψιμο σπήλαιο της Συκιάς, με τον εντυπωσιακό διάκοσμο, το πιο όμορφο σπήλαιο της Χίου.
Επόμενος σταθμός τα Μεστά, ο καλύτερα διατηρημένος μεσαιωνικός οικισμός της Χίου. Δοκιμάστε να ανεβείτε σε κάποιο ύψωμα γύρω από το χωριό, για να καταλάβετε καλύτερα την αριστουργηματική οχύρωσή του. Με μία μόνο είσοδο, την Πόρτα του Καπετάνιου, τα εξωτερικά μέρη των σπιτιών έπαιζαν τον ρόλο του τείχους, ενώ τέσσερις πύργοι στις άκρες έκαναν ακόμα πιο ισχυρή την οχύρωση.
Στο κέντρο του χωριού, στην πανέμορφη πλατεία, όπου σήμερα δεσπόζει η μεγάλη εκκλησία των Ταξιαρχών, βρισκόταν κάποτε ένας ψηλός πύργος.
Το περπάτημα στο χωριό προκαλεί δέος, καθώς τα στενά δρομάκια, οι καμάρες που ενώνουν τα σπίτια, τα βοτσαλωτά, τα μαρμάρινα ανάγλυφα και ό,τι έχει απομείνει από τα παλιότερα χρώματα των τοίχων συνδυάζονται τέλεια με την απλή αντίδραση των ντόπιων που όταν τους λες ότι ζουν σε ένα από τα πέντε ομορφότερα χωριά της Ελλάδας, χαμογελούν με γλυκιά υπερηφάνεια.
Μην ξεχάσετε να επισκεφθείτε τον παλιό Ταξιάρχη, καθώς εδώ σώζεται ένα από τα πιο όμορφα ξυλόγλυπτα τέμπλα του 14ου αιώνα από ξύλο καρυδιάς με μοναδικές μικροπαραστάσεις.
Μαγική δυτική ακτογραμμή
Η περιπέτεια συνεχίζεται με ένα οδοιπορικό στην πιο «άγνωστη» περιοχή της δυτικής Χίου. Από τα Μεστά ο κεντρικός δρόμος συνεχίζει προς τον Λιμένα, όπου δύο γραφικά ταβερνάκια έχουν απλώσει τις καρέκλες στην ακροθαλασσιά.
Λίγο πριν φτάσετε στο επίνειο των Μεστών, μπορείτε να επισκεφθείτε τη μεγάλη βίγλα που δεσπόζει στο ακρωτήριο Ουρά. Αμέσως μετά τον Λιμένα ακολουθεί μία από τις ομορφότερες παραλίες του νησιού, τα Δίδυμα, με μια μικρή βραχονησίδα να δημιουργεί μία καρδιόσχημη παραλία. Και αν η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, μπορείτε να δείτε σχεδόν όλες τις βίγλες που απλώνονται στα δυτικά ακρωτήρια.
Συνεχίζοντας και πριν φτάσετε στην Ελάτα, κάντε μια μικρή παράκαμψη προς την Αγία Ειρήνη. Από τη μικρή παραλία με το εκκλησάκι, ένας δρόμος συνεχίζει παράλληλα με την ακτή και φτάνει σε ένα σημείο θέας στο οποίο πρέπει να φροντίσετε να είστε την ώρα της δύσης. Το ηλιοβασίλεμα πίσω από τα νησάκια του Αγίου Στεφάνου και της Πελαγονήσου είναι ένα από τα ομορφότερα της Ελλάδας.
Πίσω στον δρόμο για την Ελάτα και, αφού περάσετε το χωριό που βρίσκεται σε αμφιθεατρική θέση, οι στροφές στους όμορφους λόφους σάς οδηγούν στη γραφική Βέσσα. Χτισμένος ανάμεσα σε δύο λόφους, ο μεσαιωνικός αυτός οικισμός διατηρεί όλα τα στοιχεία της χαρακτηριστικής οχύρωσης των χωριών του νησιού.
Συνεχίστε τη διαδρομή προς τον βορρά και, αφού περάσετε από το Λιθί με την όμορφη παραλία του, διασχίζετε μια μεγάλη έκταση με απότομες ακτογραμμές και απομονωμένες παραλίες. Μετά τη Σιδηρούντα ξεπροβάλλει από μακριά το περίφημο κεφαλοχώρι της Βολισσού, με το κάστρο στην κορυφή να στεφανώνει τα σπιτάκια με τις κεραμοσκεπές.
Κάτω από το χωριό απλώνονται οι παραλίες του Λήμνου, ενώ λίγο πιο δυτικά φτάνει κανείς στη διάσημη Μονή της Αγίας Μαρκέλλας. Σύντομα καταλαβαίνετε ότι βρίσκεστε σε μια περιοχή όπου η πέτρα και τα φρύγανα δίνουν τη θέση τους στα πλούσια μεικτά δάση.
Εισέρχεστε στην Αμανή, την πιο απομακρυσμένη περιοχή της Χίου και για πολλούς την πιο όμορφη και ανόθευτη από τον τουρισμό. Πιραμά, Παρπαριά, Τρύπες, Μελανιός, μικρά, όμορφα και αμφιθεατρικά χωριά που περιμένουν να τα ανακαλύψεις.
Αμέσως μετά ακολουθεί ένα από τα πιο ξεχωριστά χωριά της Χίου, το Αγιο Γάλας. Χτισμένο πάνω σε έναν κούφιο βράχο που κρύβει ένα όμορφο σπήλαιο, το χωριό είναι ζωσμένο με θρύλους εξαιτίας της εκκλησιάς του, της Παναγιάς της Αγιογαλούσαινας.
Ο σταυροειδής με τρούλο ναός φυλάει μέσα του ένα πανέμορφο τέμπλο και ενώνεται με το σπήλαιο οδηγώντας σε μια χαμηλή αίθουσα, όπου μέσα της ακόμα συλλέγεται το αγίασμα σε δοχεία από το νερό που πέφτει από το ταβάνι του σπηλαίου. Ενας τόπος υπερβατικός...
Οι λόφοι συνεχίζουν και λίγο μετά εμφανίζονται τα Νενητούρια, που σαν περιδέραιο απλώνουν τους τρεις οικισμούς τους στις δασωμένες πλαγιές.
Η περιοχή που φτάνει μέχρι τα Αφροδίσια, γνωστή και ως Αριούσια, που φημίζεται από τα αρχαία χρόνια για τον «αριούσιο οίνο».
Από τα Αφροδίσια ένας δρόμος οδηγεί προς την πυκνόφυτη Κέραμο, γνωστή για τα ιστορικά μεταλλεία αντιμονίου, και καταλήγει στα παραθαλάσσια Αγιάσματα με τις ιαματικές πηγές. Η κυκλική περιήγηση στην όμορφη και άγρια περιοχή της Αμανής τελειώνει με ένα από τα ομορφότερα μυστικά της Χίου.
Λίγο πριν από τη Νέα Ποταμιά, ένας χωματόδρομος οδηγεί στην εγκαταλελειμμένη Παλιά Ποταμιά, η οποία πήρε την ονομασία της από τους δύο χειμάρρους της περιοχής. Τα πέτρινα χαλάσματα των σπιτιών στέκουν σε απόλυτη αρμονία πλέον με τη φύση, θυμίζοντας ότι κάποτε εδώ ζούσανε φαμίλιες.
Πέριξ του Πελινναίου
Στα βορειοανατολικά της Χίου, ένας είναι ο πρωταγωνιστής που με τα δάση του και τα νερά του δίνει στο νησί μια οργιαστική όψη: ο όγκος του Πελινναίου. Για να φτάσει κανείς στο βουνό, ξεκινάει από την πόλη της Χίου και κατευθύνεται προς τα βόρεια, παράλληλα με την ακτογραμμή.
Πρώτος σταθμός η κωμόπολη του Βροντάδου, που δύσκολα ξεχωρίζει κανείς τα όρια της με τη Χώρα. Παγκοσμίως πλέον γνωστός για τον πασχαλινό ρουκετοπόλεμο, ο Βροντάδος φημίζεται και για τη μακρόχρονη ναυτική του παράδοση, που αποτυπώνεται στο περήφανο άγαλμα του Αφανούς Ναύτη στην ακροθαλασσιά.
Στο τέλος της κωμόπολης και πάνω από τα φτωχά υπολείμματα του αρχαίου Ιερού της Κυβέλης βρίσκεται η Δασκαλόπετρα ή αλλιώς Πέτρα του Ομήρου· καθισμένος εδώ, σύμφωνα με την παράδοση, δίδασκε ο ποιητής τα μυθικά ανδραγαθήματα.
Αμέσως μετά, πάνω στα γκρεμά και με εξαιρετική θέα προς τη Χώρα και το Βροντάδο, είναι σκαρφαλωμένη η Μονή της Παναγιάς Μυρτιδιώτισσας, ένα από τα καλύτερα σημεία του νησιού για να απολαύσει κανείς την ανατολή της ημέρας. Ακόμα πιο βόρεια, στον όρμο της Κολοκυθιάς, που υπήρξε ιστορικά το ασφαλέστερο λιμάνι της Χίου, απλώνεται το ψαροχώρι της Λαγκάδας.
Ο δρόμος γυρνάει προς τα ηπειρωτικά και φτάνει στα Καρδάμυλα, έναν από τους αρχαιότερους οικισμούς του νησιού και γενέτειρα πολλών ναυτικών. Κάντε μια βόλτα στα στενά δρομάκια και θαυμάστε το περίφημο καμπαναριό του Αγίου Γεωργίου. Ενας καφές στην κεντρική πλατεία επιβάλλεται, ενώ μπορείτε ακόμα να διαλέξετε την ειδυλλιακή πεζοπορία στο ρέμα Αμυθούντα που φτάνει μέχρι τον νερόμυλο των Ροδοκανάκηδων.
Λίγα χιλιόμετρα αργότερα και ξαφνικά πίσω από μια στροφή εμφανίζεται το Πελινναίο με υψόμετρο που φτάνει τα 1.297 μέτρα (κορυφή Αγία Τριάδα). Από εδώ θα φτάσετε και στα τρία πανέμορφα χωριά των βόρειων απολήξεων των βουνού: τις Αμάδες, το Βίκι και τα Καμπιά.
Από το Βίκι μπορείτε μέσω ενός χωματόδρομου να μπείτε στα δάση του βουνού και να φτάσετε μέσω ενός μονοπατιού που ξεκινάει από το καταφύγιο στην κορυφή. Στα Καμπιά βρίσκεται η ομορφότερη πεζοπορική διαδρομή της Χίου, που ξεκινά από το χωριό, διασχίζει ένα μικρό φαράγγι και μέσα από ένα παραποτάμιο δάσος φτάνει μέχρι την παραλία των Καμπίων.
Ο κεντρικός δρόμος κυκλώνει το βουνό και λίγο μετά κατευθύνεται νότια συναντώντας τη Σπαρτούντα. Αν έχετε καλό αμάξι, μπορείτε να ανεβείτε μέχρι το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, απ' όπου θα απολαύσετε τη μοναδική θέα προς τα δυτικά.
Μετά τα Φυτά και τις Κηπουριές, προς τα νότια θα συναντήσετε άλλο ένα βυζαντινό «κόσμημα» της Χίου: το μοναστήρι των Μουνδών λίγο πριν από το χωριό Διευχά. Η διαδρομή στρίβει προς τα ανατολικά, παράλληλα με τον παλιό τουρκικό δρόμο και φτάνει μέχρι το γραφικό χωριό Πιτυούς, στο οποίο πρωταγωνιστεί ο μεσαιωνικός πύργος. Λίγο μετά και με κατεύθυνση προς τα Καρδάμυλα θα συναντήσετε ένα μονοπάτι που οδηγεί στο θρυλικό Κάστρο της Γριάς, το οποίο πρόσφερε στο παρελθόν ασφάλεια από τις επιδρομές των Τούρκων.
Η αγία κεντρική Χίος
Η Νέα Μονή στα κεντρικά της Χίου είναι μία από τις πιο λαμπρές αποτυπώσεις του βυζαντινού πολιτισμού στη χώρα μας.
Βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα από την πόλη της Χίου στους πρόποδες του όρους του Προβατά και διακρίνεται για τα εξαιρετικής τέχνης βυζαντινά ψηφιδωτά.
Λίγο μετά τη Νέα Μονή βρίσκεται η σκήτη των Αγίων Πατέρων, που αποτέλεσε το μεγαλύτερο μοναστικό κέντρο της Χίου. Ο διαδρομή συνεχίζει προς τα δυτικά και μέσα από τις κορφές των πεύκων ξεπροβάλλουν τα Αυγώνυμα, ένα από τα πιο γραφικά χωριά, που έχει διατηρήσει ακέραια τη μεσαιωνική του αρχιτεκτονική.
Και από εδώ και ενώ νομίζεις ότι έχεις χορτάσει ξεκινάει ένας δρόμος προς το πιο απομακρυσμένο οικισμό της Χίου, τον Ανάβατο.
Η στιγμή που βλέπεις το ερειπωμένο χωριό να ξεπροβάλλει αιωρούμενο στην άκρη ενός βράχου είναι μοναδική. Το χωριό αποτέλεσε την τελευταία εστία αντίστασης κατά των Τούρκων στα 1822 και σήμερα αναστηλώνεται σιγά σιγά.
Από τα πέτρινα σοκάκια του Ανάβατου, εδώ που η ιστορία δένει τον Μεσαίωνα με τους αγώνες για την ελευθερία, μπορείτε να φτάσετε μέχρι την κορυφή του λόφου. Καθίστε στον βράχο και απολαύστε τη θέα αναλογιζόμενοι τα δεκάδες πρόσωπα της Χίου...
Από τα Μαστιχοχώρια μέχρι το Πελινναίο και από τον Κάμπο μέχρι την Αμανή, αυτό το νησί είναι γεμάτο μικρά θαύματα και μεγάλες μνήμες, όλα διυλισμένα μέσα από τις μυρωδιές του πεύκου, της μαστίχας, της θάλασσας και της πορτοκαλιάς...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου