Όλη η ακολουθία της ημέρας, εσπερινού και όρθρου, υπέρλαμπρη και φωτοφόρος, είναι γεμάτη από ωραιότατα εγκώμια προς την Αγία Άννα, στα οποία καλείται να μετάσχει «εν κυμβάλοις ψαλμικοίς», κατά το δοξαστικό των αποστίχων του εσπερινού, «πάσα η κτίσις». «Μετ’ εγκωμίων εκτελείται η ένδοξος μνήμη σου…Άννα θεόκλητε». Ο εγκωμιασμός όμως δεν είναι μόνον για την αγία Άννα. Μετέχει σ’ αυτόν και ο σύζυγός της, ο δίκαιος Ιωακείμ, γιατί αυτός είναι, κατά κάποιο τρόπο, ο ήλιος, που ενώθηκε με τη σελήνη, την αγία Άννα, για να προέλθει η ακτίνα της Παρθενίας, η Παναγία Μαριάμ, η κόρη τους. «Ήλιος ώσπερ τη σελήνη τη Άννη ενούμενος, ο κλεινός Ιωακείμ, της παρθενίας ακτίνα γεννά». «Ω, μακαρία δυάς, υμείς πάντων γεννητόρων υπερήρθητε…» Μακάρια δυάδα, που ξεπεράσατε όλους τους γονείς. Αιτία βεβαίως για τον πλούτο των εγκωμίων είναι αυτό που ο καθένας κατανοεί: από τον Ιωακείμ και την Άννα, γεννήθηκε η Παναγία, η οποία έφερε στον κόσμο, μέσα στο βάθος του σχεδίου του Θεού για τη σωτηρία αυτού, τον ίδιο τον Θεό εν σαρκί, τον Κύριο Ιησού Χριστό. «Δια της Παναγίας, της Θεότητος αυγή επέλαμψε». Με την Παναγία έλαμψε στον κόσμο το φως της Θεότητος. Και βεβαίως έτσι τιμώνται ο παππούς και η γιαγιά κατά σάρκα του Κυρίου μας. «Μνήμην τελούντες Δικαίων, των Προπατόρων Χριστού…».
Η αιτιολόγηση αυτή της φωτοφόρου εορτής της Κοιμήσεως της αγίας Άννης δεν συνιστά μία απλή αναφορά της όλης εορτής. Αποτελεί το κέντρο, την αδιάκοπα ανακυκλούμενη έννοια, τόσο που θα έλεγε κανείς ότι όλη η ακολουθία δεν κάνει τίποτε άλλο, από το να προβάλλει τον ερχομό του Χριστού διά της Παναγίας Μητέρας Του, και αυτό να το παρουσιάζει με διαφορετικές λέξεις και πολλαπλά λογοτεχνικά σχήματα, με εικόνες και με προτυπώσεις ακόμη από την Παλαιά Διαθήκη. Σαν να έχουμε το πολυτιμότερο διαμάντι στον κόσμο, και να το προβάλλουμε με όλων των ειδών τα φώτα και τους χρωματισμούς. «Οι εξ ακάρπων λαγόνων, ράβδον αγίαν την Θεοτόκον βλαστήσαντες, εξ ης η σωτηρία τω κόσμω ανέτειλε, Χριστός ο Θεός». «Της μητρός του Δεσπότου και Ποιητού, μήτηρ γέγονας Άννα πανευκλεής…» Έτσι η κοίμηση της αγίας Άννης, και μαζί με αυτήν του αγίου Ιωακείμ, λειτουργεί παραπεμπτικά και αναγωγικά: δι’ αυτών τιμάται και εγκωμιάζεται ο Κύριος Ιησούς Χριστός. «Μνήμην Δικαίων τελούντες, σε ανυμνούμεν, Χριστέ». Κι είναι φυσικό: αν ένας άνθρωπος έχει κάποια αξία είναι γιατί ο ίδιος ο Θεός τον έχει χαριτώσει και τον έχει υπερυψώσει. Κι αν αυτό ισχύει για όλους τους αγίους, πόσο μάλλον για τους κατά σάρκα προπάτορές Του, τον παππού Του και τη γιαγιά Του;
Η τιμή ασφαλώς για την αγία Άννα και τον άγιο Ιωακείμ δεν είναι μία εύνοια του Θεού χωρίς λόγο. Για να χαριτωθούν με αυτόν τον τρόπο – να γεννήσουν το καλύτερο άνθος της ανθρωπότητας, την Παναγία Θεοτόκο – συνήργησαν και οι ίδιοι, με την αγιασμένη ζωή τους, γεγονός που προβάλλει εξίσου πολλαπλώς η ακολουθία της ημέρας. «…Η νοητή χελιδών (η Αννα)…αμέμπτως εν σωφροσύνη βιωσαμένη καλώς». Με σωφροσύνη και με άμεμπτο τρόπο έζησε η αγία Άννα. «Τας νόμου εντολάς, θεαρέστως τηρούσα, μητέρας Ισραήλ, υπερήρας απάσας…αγιόλεκτε Άννα, προμήτορ Κυρίου». Τήρησες τις εντολές του νόμου του Θεού, με θεάρεστο τρόπο, αγιόλεκτε Άννα, και ξεπέρασες όλες τις μητέρες του Ισραήλ. Με την προϋπόθεση αυτή, να τηρεί δηλαδή πάντοτε το θέλημα του Θεού, αναδείχτηκε η Άννα σ’ αυτό το υψηλό σημείο, να γίνει Μητέρα της Μητέρας του Θεού, γι’ αυτό και οι ύμνοι στη συνέχεια δεν παύουν να μιλούν για το τελικό αποτέλεσμα: να μετατεθεί στους κόλπους του Θεού και να είναι συνόμιλος των αγγέλων. Ο Χριστός «σε μεταθέμενος προς τα επουράνια, μετά δόξης, Άννα ένδοξε». «Σήμερον εκ της προσκαίρου μεταστάσα ζωής, εν τοις επουρανίοις μετά χαράς την πορείαν ποιουμένη αγάλλεται». Το ένδοξο τέλος της αγίας Άννης, τηρουμένων των αναλογιών, περιμένει βεβαίως και εμάς, εφόσον αγωνιζόμαστε στη ζωή αυτή να τηρούμε τις άγιες εντολές του Χριστού. Ο Θεός μας, μη ξεχνάμε, δεν είναι προσωπολήπτης.
Ο ΠΟΝΟΣ ΤΩΝ ΘΕΟΠΑΤΟΡΩΝ
Γιορτάζουμε την κοίμηση της αγίας Άννης, της μητέρας της Θεοτόκου. Όταν γιορτάζουμε την κοίμηση ενός αγίου, πάντοτε θυμόμαστε όλη τη ζωή του και το μέγεθος της προσφοράς του στην Εκκλησία.
Έτσι σήμερα που γιορτάζουμε την κοίμηση της αγίας Άννας θα ήθελα να τονίσω το ότι έχουμε την Υπεραγία Θεοτόκο, που ένωσε τον ουρανό και τη γη, προσφέροντας τον εαυτό της στο μυστήριο της ενσαρκώσεως του Χριστού, οφείλεται στο σεβαστό ζεύγος των Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης. Οφείλεται στην βιοτή και την αγιότητα αυτών. Ζήσανε σωφρόνως και ευσεβώς. Ο π. Παΐσιος σε κάποιο του λόγο λέγει ότι, αν είχαμε νωρίτερα ένα ζευγάρι σαν τον Ιωακείμ και την Άννα, θα ερχόταν νωρίτερα η Θεοτόκος και φυσικά ο Χριστός.
Πόση η προσφορά αυτού του ζεύγους. Πόση χαρά έδωσαν στον κόσμο. Στο απολυτίκιο της γιορτής της γεννήσεως της Θεοτόκου, που την γιορτάζει η Εκκλησία μας στην αρχή του εκκλησιαστικού έτους, στις 8 Σεπτεμβρίου ψαλλουμε· «Η γέννησίς σου, Θεοτόκε, χαράν εμήνυσε πάση τη οικουμένη». Με τη γέννηση σου Παναγία μας γέμισες τον κόσμο χαρά. Η γέννηση σου είναι το πρώτο ευαγγέλιο θα λέγαμε, που μας προετοιμάζει για το μέγα ευαγγέλιο της γεννήσεως του Χριστού.
Η χαρά λοιπόν αυτή η παγκόσμια προήλθε μέσα από το πόνο των Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης. Πενήντα χρόνια κατά την παράδοση της Εκκλησίας μας περίμεναν οι Θεοπάτορες να αποκτήσουν μωρό. Πενήντα χρόνια ζήσανε με το όνειδος της ατεκνίας. Κάποτε, όταν πήγαν να προσφέρουν τα δώρα τους στη γιορτή της σκηνοπηγίας, ο ιερεύς του ναού του Σολομώντος τους έδιωξε, επειδή δεν είχαν παιδιά. Πενήντα χρόνια βλέπανε τις ελπίδες τους να μαραίνονται και τη πίστη τους να δοκιμάζεται. Και μετά από τόση δοκιμασία πέτυχαν κάτι αδιανόητο· να γίνουν Θεοπάτορες. Παππούδες του Θεού! Πόση η ευλογία των δοκιμασιών!
Το ίδιο δοκιμάστηκαν και άλλοι Θεοπάτορες. Ο Αβραάμ περίμενε 25 χρόνια ν’ αποκτήσει τον Ισαάκ και ο Ισαάκ 20 χρόνια ν’ αποκτήσει τους δίδυμους υιούς του Ησαύ και Ισαάκ. Πόση υπομονή χρειάστηκαν και πόση αναμονή για να δουν τις επαγγελίες του Θεού να πραγματοποιούνται. Ο Αβραάμ μάλιστα κλήθηκε να θυσιάσει το παιδί που τόσα χρόνια ανέμενε.
Οι γονείς του Προδρόμου, για να φύγουμε από τους Θεοπάτορες και να πάμε σε άλλο παράδειγμα, ο Ζαχαρίας και η Ελισάβετ, ενώ ήταν δίκαιοι και εκτελούσαν όλες τις εντολές του Θεού και εξεπλήρωναν όλα τα δικαιώματά του, εν τούτοις δεν είχαν την ευλογία να τεκνοποιήσουν. Τεκνοποίησαν μετά από μακριά και επώδυνη αναμονή. Και δημιούργησαν τον Πρόδρομο!
Πόσο μεγάλη λοιπόν η ευλογία των δοκιμασιών. Η ιστορία, τόσο η κοσμική όσο και η ιερά, αποδεικνύει ότι τα μειονεκτήματα και τα προβλήματα και οι δυσχέρειες της ζωής δημιουργούν τους ήρωες, τους αγίους, τους επιτυχημένους ανθρώπους. «Καμμία σημαία δεν κυματίζει, εάν δεν φυσάει άνεμος»· λέγει ένα γνωμικό. Και οι μεγάλοι πειρασμοί δημιουργούν τους μεγάλους αγίους.
Αντίθετα τα πλεονεκτήματα και τα χαρίσματα και η ανέφελος και ανώδυνος ζωή μας απομακρύνουν συνήθως από το Θεό και μας οδηγούν στην καταστροφή. Ας θυμηθούμε από την ιερά ιστορία τον Σαούλ και τον Αβεσσαλώμ. Δεν υπήρχαν πιο όμορφοι και υψηλοί άνδρες στο Ισραήλ. Συνεπαίρνανε τα πλήθη και ο λαός μαγεμένος έτρεχε ξοπίσω τους. Κι όμως το τέλος υπήρξε τραγικό και τα προβλήματα που δημιουργήσανε στο Ισραήλ τεράστια και οδυνηρά.
Ο άγιος Χρυσόστομος λέγει σε δύο ομιλίες που εξεφώνησε, όταν επέστρεψε από την πρώτη εξορία, το σκανδαλώδες για την ανθρώπινη λογική «γένοιτο υμάς αεί θλίβεσθαι»=μακάρι να είστε συνεχώς θλιμμένοι. Και το εξηγεί παρουσιάζοντας την αγάπη που του έδειξε ο λαός, ακόμη και ετερόδοξοι, τις συνεχείς προσευχές και αγρυπνίες που κάνανε οι πιστοί για να επανέλθει, την σύμπνοια και ομόνοια και το δέσιμο που υπήρχε μεταξύ ποιμένος και ποιμνίου.
Ας αφήσουμε τον άγιο Χρυσόστομο να μας μιλήσει για την ωφέλεια των θλίψεων με το δικό του, χαριτωμένο, παραστατικό και πρωτότυπό του λόγο.
«Και τα θλιβερά και τα χαρούμενα γεγονότα είναι αφορμές για να δοξολογούμε και να ευχαριστούμε τον Θεό και είναι αμφότερα ωφέλιμα για μας. Το καλοκαίρι και ο χειμώνας είναι διαφορετικές εποχές, όμως συγκλίνουν στον ίδιο σκοπό· να παράγει η γη άφθονο καρπό. Έτσι τα καλά και τα κακά της ζωής μας έχουν τον ίδιο σκοπό· να δοξολογούμε το Θεό και να προαγόμαστε στην αρετή. Συνέβησαν καλά; Ευλόγησε το Θεό και παραμένουν τα καλά. Συνέβησαν κακά; Ευλόγησε το Θεό και σταματούν τα κακά. Διαφορετικές περιστάσεις το φρόνημά μας όμως ίδιο. Τη γενναιότητα του πλοιάρχου ούτε η γαλήνη τη διαλύει, ούτε η τρικυμία την βυθίζει.
Αν κάποιος αντέξει τον πειρασμό με γενναιότητα τρυγάει απ’ αυτόν και μεγάλο καρπό. Μη φοβηθείς ποτέ τον πειρασμό, αν έχεις γενναία ψυχή. Όλοι οι άγιοι έτσι στεφανώθηκαν. Είναι μεγάλη η θλίψη των σωμάτων, αλλά μεγαλύτερη η άνεση των ψυχών. Είθε πάντοτε να θλίβεστε» (Ε.Π.Ε. 33,416).
Και στην άλλη ομιλία (Ε.Π.Ε. 33,421) τονίζει ότι αν δεν συμβούν οι δοκιμασίες στους αγίους δεν αποκαλύπτεται ο πλούτος της ψυχής τους και μένει κρυφός με αποτέλεσμα να μη δοξάζονται. Στις δοκιμασίες αποκαλύπτονται νέοι φίλοι και δημιουργούνται νέες σχέσεις. «Έτσι έγινε και με τον Χριστό. Ο Καϊάφας τον σταύρωσε και ο ληστής τον ομολόγησε (κι αργότερα ο εκατόνταρχος). Ιερείς τον φόνευσαν και μάγοι τον προσκύνησαν. Ας μη παραξενεύουν αυτά την Εκκλησία. Αν δε γινόταν αυτά, δε θα φαινόταν ο πλούτος μας· υπήρχε βέβαια αλλά δε θα φαινόταν. Όπως δηλαδή ο Ιώβ, ήταν βέβαια δίκαιος, δε θα φαινόταν όμως αν δεν υπήρχαν οι πληγές και τα σκουλήκια. Και ο Θεός όταν απολογούνταν στον Ιώβ το είπε· ‘σε μεταχειρίστηκα έτσι όχι για κανένα άλλο λόγο αλλά για ν’ αναδειχθείς δίκαιος’ (Ιώβ 40,8)».
Ας τελειώσουμε με το απόφθεγμα του πρωταθλητού στο αγώνισμα του πόνου, του αποστόλου Παύλου· «Πάντοτε χαίρετε, αδιαλείπτως προσεύχεσθε, εν παντί ευχαριστείτε» (Α´Θεσ. 5,18).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου