Ας ξεκαθαρίσουμε τα βασικά. Οι άνδρες κλαίνε. Όχι τόσο συχνά όσο οι γυναίκες (κατά κανόνα τουλάχιστον), όχι με μεγάλη άνεση και σχεδόν πάντα με μια αίσθηση ενοχής όταν τους συμβαίνει σε δημόσιο χώρο. Επίσης, κλαίνε όχι για να κερδίσουν κάτι (αφότου κλείσουν τα πέντε εν πάση περιπτώσει...) και συνήθως όχι για τους ίδιους λόγους (με τις γυναίκες). Πάντως κλαίνε.
Κινηματογραφικά εντούτοις, σε πλείστες όσες περιπτώσεις, τα δάκρυα έχουν αποδειχθεί unisex! Ένα καταδικασμένο ρομάντζο, μια διαχρονική αγάπη, ο θάνατος, είναι πράγματα που, όταν αποδοθούν σωστά (κι αυτό, όχι απαραιτήτως) αγγίζουν εξίσου και τα δυο φύλα (ναι λοιπόν, κλάψαμε κι εμείς στο «Notebook», πειράζει;). Η ικανότητα να προκαλεί συγκίνηση άλλωστε υπήρξε ένα από τα μεγάλα όπλα του κινηματογράφου από τη στιγμή της γέννησης του.
Και παρότι πάρα πολλοί σκηνοθέτες συχνά καταφεύγουν σε...συναισθηματικό εκβιασμό για να την αποσπάσουν από το κοινό τους (Στίβεν Σπίλμπεργκ ακούς;), ένα καλό κλάμα σε μια σκοτεινή αίθουσα (ή έστω στο σκοτεινό σου σαλόνι), ήταν, είναι και θα είναι λυτρωτικό!
Στο συγκεκριμένο θέμα βέβαια, δεν μας απασχολεί το καλό κλάμα γενικά. Μας απασχολεί κυρίως το καλό ανδρικό κλάμα. Μας απασχολούν δηλαδή οι σκηνές εκείνες που αγγίζουν ευαίσθητες χορδές της ανδρικής ψυχοσύνθεσης. Οι κινηματογραφικές στιγμές που κάνουν έναν άνδρα να κλαίει σαν μικρό παιδί την ώρα που η κοπέλα του από δίπλα τον κοιτάει με ειλικρινή απορία: «Μα καλά, γιατί τα έμπηξε αυτός; Επειδή κάποιος μαύρος έκανε τη μούρη του Σταλόνε κρέας;».
Κάποιες είναι απλές, κάποιες λίγο πιο σύνθετες, κάποιες μιλούν για φιλίες, κάποιες για θριάμβους, κάποιες για ήττες που έμοιαζαν με θριάμβους. Και σε κάποιες, είμαι βέβαιος, θα συγκινήθηκαν και πολλές κυρίες. Στον πυρήνα τους όμως, θεωρώ ότι όλες οι σκηνές της παρακάτω δεκάδας, μιλούν πρωτίστως στην καρδιά των ανδρών. Και άπαξ και φτάσουν στην καρδιά, τι νομίζετε ότι είναι μετά οι δακρυγόνοι αδένες; Μισό τσιγάρο δρόμος...
10. Rocky
Ας απαντήσουμε λοιπόν στο ερώτημα του προλόγου. «Μα καλά, γιατί τα έμπηξε αυτός. Επειδή κάποιος μαύρος έκανε τα μούτρα του Σταλόνε κρέας;». Όχι, κοπελιά. Αυτός κλαίει επειδή ο Σταλόνε, ο «Ρόκι», το αουτσάιντερ, ο άγνωστος που κανείς δεν περίμενε, ήρθε από το πουθενά και αντιμετώπισε στα ίσια τον παγκόσμιο πρωταθλήτη. Και μπορεί να μη νίκησε (ίσως να μην το θυμάστε, αλλά ο Απόλο Κριντ επικράτησε στα σημεία) έκανε όμως κάτι ακόμα σημαντικότερο. Έμεινε όρθιος! Δεν υπάρχει τίποτα πιο μεγάλο για έναν άνδρα από αυτό. Να μην λυγίζει από τις δυσκολίες της ζωής, να τις αντιμετωπίζει μία – μία , σαν τις μπουνιές του Απόλο και να καταφέρνει να μένει όρθιος. Ο Ρόκι τα κατάφερε. Τα κατάφερε. Ακούς Άντριαν;
9. Philadelphia
Ο Τομ Χανκς πάσχει από AIDS, ξέρει ότι δεν του μένει πολύς χρόνος και θέλει, πριν φύγει απ’ τη ζωή, να τιμωρήσει εκείνους που τον αδίκησαν. Η μάχη του, πολυεπίπεδη, δύσκολη και άνιση. Θα χρειαστεί βοήθεια. Ο δικηγόρος που υποδύεται ο Ντένζελ Ουάσινγκτον αρνείται να του τη δώσει. Και τότε ο ήρωας βγαίνει στους δρόμους της Φιλαδέλφειας. Και απλώς κοιτάζει το πλήθος, χαμένος, ανήμπορος, απελπισμένος! Ο Χανκς, στα -κατά την προσωπική μου εκτίμηση- κορυφαία δευτερόλεπτα της υποκριτικής του καριέρας, βγάζει με ένα βλέμμα τόσο πόνο όσο δεν θα μπορούσαν να αποδώσουν χίλιες κραυγές μαζί. Ίσως όχι μια ξεκάθαρα ανδρική σκηνή (αν και η αίσθηση της ανημποριάς και της αδυναμίας, πληγώνει λίγο περισσότερο τους άνδρες, από τους οποίους η κοινωνία απαιτεί πάντα να είναι δυνατοί) όσο πανανθρώπινη. Για αυτό και δεν την βάζω πιο ψηλά στη λίστα. Ο Μπρους Σπρίνγκστιν ως ηχητικό μπακράουντ πάντως, προσθέτει πόντους τεστοστερόνης. Και πόντους συγκίνησης επίσης...
8. Gladiator
Η σκηνή εμπίπτει και στην κατηγορία «Ναι μωρέ, τσάκισε το κωλόπαιδο»! Θα το τσακίσει λίγο παρακάτω, μην ανησυχείτε. Πριν από αυτό όμως οφείλει να του συστηθεί. «Πατέρας ενός δολοφονημένου γιου. Σύζυγος μιας δολοφονημένης γυναίκας. Και θα πάρω την εκδίκηση μου, σε αυτή τη ζωή ή στην άλλη». Η βερσιόν του άνδρα - προστάτη που όλοι έχουμε μέσα μας (είτε την βγάζουμε, είτε όχι...). υποκλίνεται. Και δακρύζει...
7. Casablanca
ΟΚ, «θα έχουμε πάντα το Παρίσι», δάκρυα, χαρτομάντιλα και τα λοιπά. Ο αποχαιρετισμός του Μπόγκαρντ και της Μπέργκμαν παραμένει το ρομαντικό «αντίο» με το οποίο συγκρίνονται όλα τα κινηματογραφικά ρομαντικά «αντίο» έκτοτε. Αλλά, προσωπικά, σας το λέω ειλικρινά, την πρώτη φορά που είδα την ταινία, συγκινήθηκα εξίσου και με το «This is the beginning of a beautiful friendship». Διότι, φυσικά και είναι συγκινητικό να βλέπεις έναν άνδρα να αποχαιρετά τον μεγάλο του έρωτα. Συγκινητικό είναι όμως και το να βλέπεις έναν άλλο άνδρα να τον βοηθάει, με μια βαθιά αίσθηση ανδρικού (εν προκειμένου και πατριωτικού) καθήκοντος που ξεπερνάει στολές, τυπικότητες και διαταγές. Πράγματι, κάπως έτσι ξεκινάνε οι όμορφες φιλίες...
6. Love Actually
Εδώ κι αν υπάρχουν αμέτρητες σκηνές για να συγκινηθείς. Η ερωτική εξομολόγηση του Άντριου Λίνκολν στην Κίρα Νάιτλι αποτελεί μάλλον την κορυφαία (προφανώς βέβαια, αν ο Λίνκολν ήξερε τότε ότι ο κόσμος θα καταστραφεί και θα περάσει τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του κυνηγώντας ζόμπι στο «Walking Dead», θα είχε κουτουπώσει την Νάιτλι κι ας ήταν η γυναίκα του κολλητού του). Μαζί με τη συγκεκριμένη πάντως, η ταινία περιλαμβάνει και μια ακόμη σκηνή, άβολη, αμήχανη και παράδοξα τρυφερή! Αυτή όπου ο ξεπεσμένος ρόκερ φτάνει στο νούμερο 1 των χριστουγεννιάτικων τσαρτ. Αλλά αντί να το γιορτάσει σε λαμπερά πάρτι, πηγαίνει στο διαμέρισμα του χοντρούλη μάνατζερ του και του λέει τα εξής: «Τα Χριστούγεννα πρέπει να βρίσκεσαι με τους ανθρώπους που νοιάζονται για σένα. Λοιπόν εγώ είχα μια επιφοίτηση. Η γαμ..νη αγάπη της ζωής μου είσαι εσύ! Και για να είμαι ειλικρινής, είχαμε μια υπέροχη ζωή»! Δεν έχω να προσθέσω το παραμικρό... (Δυστυχώς, δεν κατάφερα να βρω τη συγκεκριμένη σκηνή στο youtube ή και αλλού. Συγκινηθείτε ελεύθερα με τον Άντριου Λίνκολν λοιπόν...).
5. Spartacus
Απλή, κλασσική, αναμενόμενη. Και παρ’ όλα αυτά είναι αδύνατον να της αντισταθείς. Αυτή η επίδειξη αλληλεγγύης, αφοσίωσης και αυτοθυσίας, όσα χρόνια κι αν περάσουν, συνοψίζει ιδανικά την αντρική αντίληψη περί συντροφικότητας. Στην πραγματική ζωή, δεν γνωρίζω πολλούς που θα έκαναν κάτι αντίστοιχο. Στο καναπέ όμως στο τσακ κρατιέμαι κάθε φορά να μη σηκωθώ όρθιος να φωνάξω: «Εγώ είμαι ο Σπάρτακος»!
4.The Shawshank Redemption
Δεν ξέρω τι ακριβώς είναι αυτή η ταινία. Τουλάχιστον όχι, μέχρι τα τελευταία δευτερόλεπτα της. Είναι μια ιστορία επιβίωσης; Μια ιστορία απόδρασης, εκδίκησης και δικαίωσης; Μια παραβολή για τη δύναμη της υπομονής, της επιμονής,της ελπίδας. Όλα τα παραπάνω μαζί; Πραγματικά δεν ξέρω. Και μάλλον δεν έχει σημασία. Διότι τη στιγμή που ο Μόργκαν Φρίμαν συναντάει σε εκείνη την απέραντη παραλία τον Τιμ Ρόμπινς, ό,τι κι αν ήταν πριν, γίνεται αυτομάτως μια ιστορία ανδρικής φιλίας. Λάθος. Γίνεται η καλύτερη ιστορία ανδρικής φιλίας που γυρίστηκε ποτέ. Δεν το λέω εγώ. Το IMDB το λέει...
3. Cinema paradiso
Ο Τζουζέπε Τορνατόρε χάρισε στον ήρωα του μια πανέμορφη παιδική ηλικία. Του χάρισε επίσης μια παράδοξη αλλά ουσιαστική φιλία . Και μετά , τον έκανε να τα ξεχάσει. Για να του τα δώσει πίσω και πάλι, με ένα συγκινητικό (στα όρια του βαλαντώματος) τελευταίο μοντάζ. Και με μια σκηνή η οποία φτάνει κατευθείαν στο παιδί που οι περισσότεροι άνδρες κρατούν βαθιά μέσα τους, κρυμμένο αλλά πάντα ζωντανό. Σαν ένα κουτί με κινηματογραφικά καρέ...
2. Where the Wild things are
Το υποτιμημένο διαμαντάκι του Σπάικ Τζόνζι ,βασισμένο στο σκοτεινό παραμύθι του Μορίς Σεντάκ αποτελεί μια ωδή στην οργιώδη, αγορίστικη φαντασία. Όλοι οι άνδρες που «έζησαν» σε μαγικούς κόσμους όταν ήταν παιδιά, όλοι οι άνδρες που υπήρξαν «βασιλιάδες», πέρασαν φοβερές περιπέτειες, γνώρισαν τρομακτικά τέρατα, τα δάμασαν και έγιναν φίλοι μαζί τους, όλοι οι άνδρες που δεν είχαν άλλο τρόπο να ερμηνεύσουν την πραγματικότητα παρά μονάχα την επινόηση της δικής τους αλήθειας, θα κλάψουν στο τέλος αυτής της παράξενης, πανέμορφης ταινίας. Και ίσως ουρλιάξουν κιόλας, αποχαιρετώντας τον «Κάρολ» (στον οποίο ο Τζέιμς Γκαντολφίνι χάρισε τη φωνή και τη βαθιά ευαισθησία του) και τα υπόλοιπα υπέροχα πλάσματα που τους συντρόφευσαν στο ιδιαίτερο ταξίδι προς την ενηλικίωση...
1.Big Fish
H πιο περίπλοκη ανδρική σχέση είναι διαχρονικά η σχέση πατέρα - γιου. Περιλαμβάνει θαυμασμό, ανταγωνισμό, εντάσεις, απόρριψη, αποκαθήλωση, ανάγκη αποδοχής, άστα, μπέρδεμα, σου λέω. Όλα αυτά μέχρι κάποια ηλικία. Μετά το πράγμα κατακάθεται και μένει η τρυφερότητα (σπανίως εκπεφρασμένη με λόγια). Ο Τιμ Μπάρτον, μέσα από ένα παραμύθι που φωνάζει ότι κάθε στιγμή της ζωής είναι συναρπαστική αν εσύ επιλέξεις να την ζήσεις έτσι, περιγράφει μοναδικά αυτό το τρικυμιώδες ταξίδι. Και όταν πια φτάνει στην οριστική συμφιλίωση, επιλέγει να μην το κάνει χαμηλόφωνα. Αντιθέτως το γιορτάζει με μια εκπληκτική δεκάλεπτη σκηνή, ένα λαμπερό πανηγύρι που σε υποχρεώνει να κλαις από το πρώτο μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο! Για να σε φτάσει έτσι, γιορτινά, μέχρι το αποθεωτικό φινάλε όπου δεν είσαι σίγουρος πλέον ποιον αφορούσαν τα δάκρυα ευθύς – εξαρχής. Τον Εντ Μπλουμ και τον γιο του; Ή μήπως κάποιον άλλο πατέρα και κάποιον άλλο γιο;
oneman
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου