Μετά την πρόσφατη είδηση ότι ο ελληνικός καφές αποτελεί καθημερινή συνήθεια των Ικαριωτών, ενός από τους πλέον μακρόβιους πληθυσμούς της Γης, πολλοί θυμηθήκαμε εκ νέου τον παραδοσιακό ελληνικό καφέ. Αυτός, όμως, δεν αρκεί για να «πάρουμε τα χρόνια» ενός αιωνόβιου. Ας δούμε πόσα γνωρίζουμε για το τι ακόμη χρειάζεται προκειμένου να συμπληρωθεί το παζλ της μακροζωίας, απαντώντας στο κουίζ που ακολουθεί.
Προσοχή!
Όσο περισσότερες σωστές απαντήσεις έχουμε τόσο καλύτερα γνωρίζουμε τους παράγοντες
που συμβάλλουν στη μακροζωία.
Αυτό που έχει σημασία, ωστόσο, για να επιμηκύνουμε τη διάρκεια της ζωής μας είναι να τους εκμεταλλευόμαστε όσο περισσότερο γίνεται στην καθημερινότητά μας.
Σημείωση
Το τεστ δεν αποτελεί επιστημονικό εργαλείο. Ο σκοπός του είναι να μας δώσει μια εικόνα των παραγόντων που επιδρούν στη μακροζωία και του τρόπου με τον οποίο μπορούμε να τους επηρεάσουμε προς όφελός μας.
Ποιος παράγοντας μας «κλέβει» τα περισσότερα χρόνια ζωής;
Α. Το κάπνισμα
B. Το πάχος, ιδιαίτερα στην κοιλιά
Γ. Και οι δύο
Αν μπορούσαμε να βάλουμε σε μια ζυγαριά το κάπνισμα και την παχυσαρκία, δύσκολα θα βρίσκαμε προς ποια πλευρά θα έγερνε, επειδή πρόκειται για δύο εξίσου επιβαρυντικούς παράγοντες όσον αφορά το προσδόκιμο της ζωής μας. Οι μελέτες δείχνουν ότι το κάπνισμα μπορεί να «κλέψει» έως και μία δεκαετία από τη ζωή μας. Από την άλλη μεριά, το κοιλιακό πάχος (δηλαδή η αυξημένη περίμετρος της μέσης με πάνω από 102 εκ. για τους άνδρες και 88 εκ. για τις γυναίκες) σχετίζεται με αυξημένες πιθανότητες πρώιμου θανάτου. Το ευχάριστο είναι ότι με λίγη καλή θέληση και προσπάθεια και οι δύο παράγοντες μπορούν να τροποποιηθούν. Η απώλεια έστω και 10% του βάρους σχετίζεται με μια σημαντική βελτίωση του μεταβολικού προφίλ (χοληστερίνη, σάκχαρο, τριγλυκερίδια), ενώ μία πενταετία μετά τη διακοπή του καπνίσματος ο κίνδυνος για την καρδιά φτάνει, σύμφωνα με τους ειδικούς, στο επίπεδο ενός μη καπνιστή.
Σωστή απάντηση: Γ
Ο γάμος μακραίνει τη ζωή;
Α. Ναι, αν είναι ευτυχισμένος
B. Όχι, δεν παίζει ρόλο
Οι επιδημιολογικές μελέτες αποκαλύπτουν ότι ο γάμος έχει ευεργετική επίδραση στη μακροζωία σε σύγκριση με τη μοναχική ζωή. Ωστόσο, αυτό ισχύει εφόσον συντρέχει μια βασική προϋπόθεση: ο κοινός βίος να είναι ευτυχισμένος. Στην περίπτωση αυτή φαίνεται ότι οι παντρεμένοι έχουν λιγότερα ψυχοσωματικά προβλήματα και αναρρώνουν ταχύτερα από τις ασθένειες συγκριτικά με τους εργένηδες, τους χήρους ή τους διαζευγμένους.
Σωστή απάντηση: Α
Το «γερό κόκαλο» των γονιών και των παππούδων μας επηρεάζει και το δικό μας προσδόκιμο ζωής;
Α. Ναι
B. Όχι
Οι ειδικοί εξηγούν ότι υπάρχει η λεγόμενη «καλή» κληρονομικότητα, από την οποία εξαρτάται, σε ποσοστό που φτάνει το 30%, και η διάρκεια της δικής μας ζωής. Εάν, λόγου χάρη, έχουμε μια γιαγιά που έζησε μέχρι τα 95 της χρόνια, τότε δεν αποκλείεται να «πάρουμε τα χρόνια της». Από την άλλη μεριά, παίζει ρόλο και το βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό. Εκτιμάται, λόγου χάρη, ότι η πιθανότητα καρδιαγγειακών προβλημάτων διπλασιάζεται όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό εμφράγματος ή εγκεφαλικού.
Σωστή απάντηση: A
Πόσα χρόνια μπορεί να μας «κλέψει» η υψηλή πίεση;
Α. Πέντε ή περισσότερα
Β. Δύο-τρία χρόνια
Γ. Έναν το πολύ
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών, η αρρύθμιστη πίεση αποτελεί μεγάλο εχθρό της μακροζωίας. Εκτιμάται ότι όταν ένα άτομο στην ηλικία των 50 ετών έχει υψηλή πίεση (πάνω από 14 η μεγάλη και 9 η μικρή), την οποία δεν ρυθμίζει με φαρμακευτική αγωγή, τότε μπορεί να «χάσει» ακόμη και μια πενταετία από το προσδόκιμο της ζωής του. Αντίστοιχα, σημαντική απειλή για την εύρυθμη λειτουργία της καρδιάς συνιστά και η υψηλή χοληστερίνη, εξαιτίας της οποίας τα αγγεία χάνουν την ελαστικότητά τους.
Σωστή απάντηση: Α
Για ποιο λόγο ο σακχαρώδης διαβήτης απειλεί την υγεία;
Α. Επειδή προκαλεί γήρανση των οργάνων
B. Επειδή είναι παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου
Γ. Και τα δύο
Ο αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτης προκαλεί τη γήρανση των οργάνων και ιδιαίτερα των αγγείων, συνιστώντας έναν από τους μεγαλύτερους εχθρούς της εύρυθμης καρδιαγγειακής λειτουργίας. Εκτιμάται ότι ο διαβήτης μπορεί να μας «κλέψει» ακόμη και 15 χρόνια ζωής. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να παρακολουθούμε τις τιμές του σακχάρου μας (oι φυσιολογικές τιμές στο σάκχαρο νηστείας είναι κάτω από 100 mg/dl) και να ακολουθούμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, δεδομένου ότι ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια ύπουλη νόσος που στην αρχή εξελίσσεται χωρίς συμπτώματα.
Σωστή απάντηση: Γ
Ποια διατροφή παρέχει τη μεγαλύτερη εγγύηση μακροζωίας;
Α. Η μεσογειακή
Β. Η χορτοφαγική
Γ. Η ωμοφαγική
Σύμφωνα με τις διαθέσιμες έρευνες, η διατροφή που φαίνεται ότι σχετίζεται με το χαμηλότερο βαθμό εμφάνισης καρδιοπαθειών και καρκίνου είναι η μεσογειακή, η οποία βασίζεται στην κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, οσπρίων και λαδερών, ψαριών, καθώς και στη χρήση του ελαιολάδου ως κύριας πηγής λιπαρών και στη λελογισμένη πρόσληψη κρέατος.
Σωστή απάντηση: Α
Η μεσημεριανή σιέστα προσθέτει χρόνια ζωής;
Α. Ναι
Β. Όχι
Αν και κατά καιρούς οι απόψεις των ερευνητών διίστανται, φαίνεται τελικά ότι η μεσημεριανή σιέστα συμβάλλει στη μακροζωία. Εκτιμάται δε ότι μισή ώρα μεσημεριανού ύπνου καθημερινά μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων έως και κατά 37%, σύμφωνα με ελληνική έρευνα. Πρέπει, όμως, να τονίσουμε ότι εξίσου σημαντικό ρόλο με τη μεσημεριανή σιέστα -ίσως και μεγαλύτερο- παίζουν οι επαρκείς ώρες του βραδινού ύπνου. Οι έρευνες δείχνουν ότι ο λίγος και ο κατακερματισμένος ύπνος (π.χ. λόγω εργασίας σε βάρδιες) συσχετίζονται με πλήθος προβλημάτων υγείας, από την αύξηση της χοληστερίνης και την υπέρταση μέχρι την πρόσληψη σωματικού βάρους.
Σωστή απάντηση: Α
Ποιο ποτό θεωρείται καρδιοπροστατευτικό και συμβάλλει στη μακροζωία;
Α. Το κρασί (ιδίως το κόκκινο)
B. Η μπίρα
Γ. Τα δυνατά ποτά, όπως το ουίσκι
Έχει πλέον τεκμηριωθεί επιστημονικά ότι ένα με δύο ποτηράκια κόκκινο κρασί για τους άνδρες και ένα ποτηράκι για τις γυναίκες έχουν καρδιοπροστατευτική δράση και συμβάλλουν στη μακροζωία. Το κόκκινο κρασί θεωρείται ιδιαίτερα ευεργετικό, επειδή αυξάνει την «καλή» HDL χοληστερίνη και έχει αντιπηκτική δράση. Μάλιστα, το κόκκινο κρασί, χάρη στα πολύτιμα αντιοξειδωτικά που περιέχονται στη φλούδα των σταφυλιών, κατατάσσεται πρώτο στη λίστα των καρδιοπροστατευτικών αλκοολούχων ποτών, ενώ ακολουθούν τα υπόλοιπα κρασιά (ροζέ, λευκό), η μπίρα και τα πιο δυνατά αλκοολούχα ποτά.
Σωστή απάντηση: Α
Το στρες μπορεί να μας «κόψει» χρόνια...
Α. Όταν μας προκαλεί ξαφνική ταραχή
Β. Όταν είναι διαρκές (χρόνιο)
Ο οργανισμός μας είναι προγραμματισμένος να αντιδρά αντανακλαστικά σε ερεθίσματα που εκλαμβάνει ως απειλητικά, με συμπτώματα όπως ταχυπαλμία, εφίδρωση και υψηλότατη έκκριση αδρεναλίνης. Αυτές οι αντιδράσεις του οξέος στρες διαρκούν λίγο και δεν θεωρούνται απειλητικές για την υγεία μας. Όταν όμως επαναλαμβάνονται συστηματικά, με αποτέλεσμα ο οργανισμός μας να είναι διαρκώς εκτεθειμένος στις σωματικές εκδηλώσεις του στρες, το οποίο πλέον αποκτά μια χρονιότητα, τότε οι παράμετροι της υγείας μας που μπορεί να ζημιωθούν είναι πάρα πολλές (πίεση, σάκχαρο, χοληστερίνη, διάθεση κ.τ.λ.).
Σωστή απάντηση: Β
Για ποιο λόγο η άσκηση θεωρείται αντιγηραντική;
Α. Επειδή τονώνει τους μυς
Β. Για τον λόγο ότι βελτιώνει την καρδιοαναπνευστική λειτουργία
Γ. Γιατί βοηθά στον έλεγχο του βάρους και της όρεξης
Δ. Όλα τα παραπάνω
Η συστηματική άσκηση, και ιδιαίτερα η αεροβική (π.χ. περπάτημα, τρέξιμο, κολύμπι), θεωρείται ελιξήριο νεότητας. Έχει φανεί βάσει ερευνών ότι παρέχει πολυάριθμα οφέλη: Συμβάλλει στη ρύθμιση του σακχάρου και της πίεσης, τονώνει την πνευματική διαύγεια, βοηθά στη ρύθμιση του βάρους (σε συνδυασμό με την ισορροπημένη διατροφή), ενδυναμώνει το μυϊκό σύστημα και ως εκ τούτου αυξάνονται και οι καύσεις του σώματος, ενισχύει τη λειτουργία του μυοκαρδίου, αυξάνει την αντοχή, ενώ σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη βοηθά ακόμη και στον αυτοέλεγχο.
Σωστή απάντηση: Δ
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΓΕΩΡΓΙΟ ΣΠΑΘΑΡΑΚΗ, γηρίατρο-γεροντολόγο, διευθυντή Γενικής Ιατρικής στο Κέντρο Υγείας Ιτέας Φωκίδας.
Όσο περισσότερες σωστές απαντήσεις έχουμε τόσο καλύτερα γνωρίζουμε τους παράγοντες
που συμβάλλουν στη μακροζωία.
Αυτό που έχει σημασία, ωστόσο, για να επιμηκύνουμε τη διάρκεια της ζωής μας είναι να τους εκμεταλλευόμαστε όσο περισσότερο γίνεται στην καθημερινότητά μας.
Σημείωση
Το τεστ δεν αποτελεί επιστημονικό εργαλείο. Ο σκοπός του είναι να μας δώσει μια εικόνα των παραγόντων που επιδρούν στη μακροζωία και του τρόπου με τον οποίο μπορούμε να τους επηρεάσουμε προς όφελός μας.
Ποιος παράγοντας μας «κλέβει» τα περισσότερα χρόνια ζωής;
Α. Το κάπνισμα
B. Το πάχος, ιδιαίτερα στην κοιλιά
Γ. Και οι δύο
Αν μπορούσαμε να βάλουμε σε μια ζυγαριά το κάπνισμα και την παχυσαρκία, δύσκολα θα βρίσκαμε προς ποια πλευρά θα έγερνε, επειδή πρόκειται για δύο εξίσου επιβαρυντικούς παράγοντες όσον αφορά το προσδόκιμο της ζωής μας. Οι μελέτες δείχνουν ότι το κάπνισμα μπορεί να «κλέψει» έως και μία δεκαετία από τη ζωή μας. Από την άλλη μεριά, το κοιλιακό πάχος (δηλαδή η αυξημένη περίμετρος της μέσης με πάνω από 102 εκ. για τους άνδρες και 88 εκ. για τις γυναίκες) σχετίζεται με αυξημένες πιθανότητες πρώιμου θανάτου. Το ευχάριστο είναι ότι με λίγη καλή θέληση και προσπάθεια και οι δύο παράγοντες μπορούν να τροποποιηθούν. Η απώλεια έστω και 10% του βάρους σχετίζεται με μια σημαντική βελτίωση του μεταβολικού προφίλ (χοληστερίνη, σάκχαρο, τριγλυκερίδια), ενώ μία πενταετία μετά τη διακοπή του καπνίσματος ο κίνδυνος για την καρδιά φτάνει, σύμφωνα με τους ειδικούς, στο επίπεδο ενός μη καπνιστή.
Σωστή απάντηση: Γ
Ο γάμος μακραίνει τη ζωή;
Α. Ναι, αν είναι ευτυχισμένος
B. Όχι, δεν παίζει ρόλο
Οι επιδημιολογικές μελέτες αποκαλύπτουν ότι ο γάμος έχει ευεργετική επίδραση στη μακροζωία σε σύγκριση με τη μοναχική ζωή. Ωστόσο, αυτό ισχύει εφόσον συντρέχει μια βασική προϋπόθεση: ο κοινός βίος να είναι ευτυχισμένος. Στην περίπτωση αυτή φαίνεται ότι οι παντρεμένοι έχουν λιγότερα ψυχοσωματικά προβλήματα και αναρρώνουν ταχύτερα από τις ασθένειες συγκριτικά με τους εργένηδες, τους χήρους ή τους διαζευγμένους.
Σωστή απάντηση: Α
Το «γερό κόκαλο» των γονιών και των παππούδων μας επηρεάζει και το δικό μας προσδόκιμο ζωής;
Α. Ναι
B. Όχι
Οι ειδικοί εξηγούν ότι υπάρχει η λεγόμενη «καλή» κληρονομικότητα, από την οποία εξαρτάται, σε ποσοστό που φτάνει το 30%, και η διάρκεια της δικής μας ζωής. Εάν, λόγου χάρη, έχουμε μια γιαγιά που έζησε μέχρι τα 95 της χρόνια, τότε δεν αποκλείεται να «πάρουμε τα χρόνια της». Από την άλλη μεριά, παίζει ρόλο και το βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό. Εκτιμάται, λόγου χάρη, ότι η πιθανότητα καρδιαγγειακών προβλημάτων διπλασιάζεται όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό εμφράγματος ή εγκεφαλικού.
Σωστή απάντηση: A
Πόσα χρόνια μπορεί να μας «κλέψει» η υψηλή πίεση;
Α. Πέντε ή περισσότερα
Β. Δύο-τρία χρόνια
Γ. Έναν το πολύ
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών, η αρρύθμιστη πίεση αποτελεί μεγάλο εχθρό της μακροζωίας. Εκτιμάται ότι όταν ένα άτομο στην ηλικία των 50 ετών έχει υψηλή πίεση (πάνω από 14 η μεγάλη και 9 η μικρή), την οποία δεν ρυθμίζει με φαρμακευτική αγωγή, τότε μπορεί να «χάσει» ακόμη και μια πενταετία από το προσδόκιμο της ζωής του. Αντίστοιχα, σημαντική απειλή για την εύρυθμη λειτουργία της καρδιάς συνιστά και η υψηλή χοληστερίνη, εξαιτίας της οποίας τα αγγεία χάνουν την ελαστικότητά τους.
Σωστή απάντηση: Α
Για ποιο λόγο ο σακχαρώδης διαβήτης απειλεί την υγεία;
Α. Επειδή προκαλεί γήρανση των οργάνων
B. Επειδή είναι παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου
Γ. Και τα δύο
Ο αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτης προκαλεί τη γήρανση των οργάνων και ιδιαίτερα των αγγείων, συνιστώντας έναν από τους μεγαλύτερους εχθρούς της εύρυθμης καρδιαγγειακής λειτουργίας. Εκτιμάται ότι ο διαβήτης μπορεί να μας «κλέψει» ακόμη και 15 χρόνια ζωής. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να παρακολουθούμε τις τιμές του σακχάρου μας (oι φυσιολογικές τιμές στο σάκχαρο νηστείας είναι κάτω από 100 mg/dl) και να ακολουθούμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, δεδομένου ότι ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια ύπουλη νόσος που στην αρχή εξελίσσεται χωρίς συμπτώματα.
Σωστή απάντηση: Γ
Ποια διατροφή παρέχει τη μεγαλύτερη εγγύηση μακροζωίας;
Α. Η μεσογειακή
Β. Η χορτοφαγική
Γ. Η ωμοφαγική
Σύμφωνα με τις διαθέσιμες έρευνες, η διατροφή που φαίνεται ότι σχετίζεται με το χαμηλότερο βαθμό εμφάνισης καρδιοπαθειών και καρκίνου είναι η μεσογειακή, η οποία βασίζεται στην κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, οσπρίων και λαδερών, ψαριών, καθώς και στη χρήση του ελαιολάδου ως κύριας πηγής λιπαρών και στη λελογισμένη πρόσληψη κρέατος.
Σωστή απάντηση: Α
Η μεσημεριανή σιέστα προσθέτει χρόνια ζωής;
Α. Ναι
Β. Όχι
Αν και κατά καιρούς οι απόψεις των ερευνητών διίστανται, φαίνεται τελικά ότι η μεσημεριανή σιέστα συμβάλλει στη μακροζωία. Εκτιμάται δε ότι μισή ώρα μεσημεριανού ύπνου καθημερινά μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων έως και κατά 37%, σύμφωνα με ελληνική έρευνα. Πρέπει, όμως, να τονίσουμε ότι εξίσου σημαντικό ρόλο με τη μεσημεριανή σιέστα -ίσως και μεγαλύτερο- παίζουν οι επαρκείς ώρες του βραδινού ύπνου. Οι έρευνες δείχνουν ότι ο λίγος και ο κατακερματισμένος ύπνος (π.χ. λόγω εργασίας σε βάρδιες) συσχετίζονται με πλήθος προβλημάτων υγείας, από την αύξηση της χοληστερίνης και την υπέρταση μέχρι την πρόσληψη σωματικού βάρους.
Σωστή απάντηση: Α
Ποιο ποτό θεωρείται καρδιοπροστατευτικό και συμβάλλει στη μακροζωία;
Α. Το κρασί (ιδίως το κόκκινο)
B. Η μπίρα
Γ. Τα δυνατά ποτά, όπως το ουίσκι
Έχει πλέον τεκμηριωθεί επιστημονικά ότι ένα με δύο ποτηράκια κόκκινο κρασί για τους άνδρες και ένα ποτηράκι για τις γυναίκες έχουν καρδιοπροστατευτική δράση και συμβάλλουν στη μακροζωία. Το κόκκινο κρασί θεωρείται ιδιαίτερα ευεργετικό, επειδή αυξάνει την «καλή» HDL χοληστερίνη και έχει αντιπηκτική δράση. Μάλιστα, το κόκκινο κρασί, χάρη στα πολύτιμα αντιοξειδωτικά που περιέχονται στη φλούδα των σταφυλιών, κατατάσσεται πρώτο στη λίστα των καρδιοπροστατευτικών αλκοολούχων ποτών, ενώ ακολουθούν τα υπόλοιπα κρασιά (ροζέ, λευκό), η μπίρα και τα πιο δυνατά αλκοολούχα ποτά.
Σωστή απάντηση: Α
Το στρες μπορεί να μας «κόψει» χρόνια...
Α. Όταν μας προκαλεί ξαφνική ταραχή
Β. Όταν είναι διαρκές (χρόνιο)
Ο οργανισμός μας είναι προγραμματισμένος να αντιδρά αντανακλαστικά σε ερεθίσματα που εκλαμβάνει ως απειλητικά, με συμπτώματα όπως ταχυπαλμία, εφίδρωση και υψηλότατη έκκριση αδρεναλίνης. Αυτές οι αντιδράσεις του οξέος στρες διαρκούν λίγο και δεν θεωρούνται απειλητικές για την υγεία μας. Όταν όμως επαναλαμβάνονται συστηματικά, με αποτέλεσμα ο οργανισμός μας να είναι διαρκώς εκτεθειμένος στις σωματικές εκδηλώσεις του στρες, το οποίο πλέον αποκτά μια χρονιότητα, τότε οι παράμετροι της υγείας μας που μπορεί να ζημιωθούν είναι πάρα πολλές (πίεση, σάκχαρο, χοληστερίνη, διάθεση κ.τ.λ.).
Σωστή απάντηση: Β
Για ποιο λόγο η άσκηση θεωρείται αντιγηραντική;
Α. Επειδή τονώνει τους μυς
Β. Για τον λόγο ότι βελτιώνει την καρδιοαναπνευστική λειτουργία
Γ. Γιατί βοηθά στον έλεγχο του βάρους και της όρεξης
Δ. Όλα τα παραπάνω
Η συστηματική άσκηση, και ιδιαίτερα η αεροβική (π.χ. περπάτημα, τρέξιμο, κολύμπι), θεωρείται ελιξήριο νεότητας. Έχει φανεί βάσει ερευνών ότι παρέχει πολυάριθμα οφέλη: Συμβάλλει στη ρύθμιση του σακχάρου και της πίεσης, τονώνει την πνευματική διαύγεια, βοηθά στη ρύθμιση του βάρους (σε συνδυασμό με την ισορροπημένη διατροφή), ενδυναμώνει το μυϊκό σύστημα και ως εκ τούτου αυξάνονται και οι καύσεις του σώματος, ενισχύει τη λειτουργία του μυοκαρδίου, αυξάνει την αντοχή, ενώ σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη βοηθά ακόμη και στον αυτοέλεγχο.
Σωστή απάντηση: Δ
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΓΕΩΡΓΙΟ ΣΠΑΘΑΡΑΚΗ, γηρίατρο-γεροντολόγο, διευθυντή Γενικής Ιατρικής στο Κέντρο Υγείας Ιτέας Φωκίδας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου