Υπάρχει μία ρήση που λέει: Μεγάλωσε τον γιο σου να γίνει ο άντρας που
θα ήθελες η κόρη σου να παντρευτεί και την κόρη σου να γίνει η γυναίκα που θα ήθελες ο γιος σου να παντρευτεί.
Σίγουρα, για κάθε γονιό αυτή η ρήση φέρνει στο νου έναν χαρακτήρα διαφορετικό, ανάλογα με τις αξίες, τη νοοτροπία και τις εμπειρίες του. Υπό αυτό όμως το πρίσμα, οι περισσότεροι σημερινοί γονείς που μεγαλώνουν αγόρια, θα συμφωνήσουν στο εξής:
Θέλω ο γιος μου να γίνει ένας άντρας με τρόπους, με ένα χαρακτήρα για τον οποίο θα είναι υπερήφανος, ένας άντρας που θα συμπεριφέρεται στους συνανθρώπους του με σεβασμό και ευγένεια και θα χρησιμοποιεί τη δύναμη και το θάρρος του για να βοηθά και να προστατεύει τους πιο αδύναμους.
Αυτό σε καμία περίπτωση δεν μεταφράζεται σε «στρατιωτική πειθαρχία» από την ηλικία των τριών ετών ή εμμονή με τους καλούς τρόπους στο τραπέζι και τον ατσαλάκωτο γιακά. Τα παιδιά θα είναι πάντα παιδιά. Θα παίξουν, θα λερωθούν, θα κάνουν αταξίες, θα θυμώσουν, θα φωνάξουν, θα πειραματιστούν, θα προκαλέσουν, θα σαχλαμαρίσουν - όλα καλά και υπέροχα. Και κάπου ανάμεσα σε όλα αυτά, θα μάθουν από εμάς, μεγαλώνοντας, να λένε «παρακαλώ» και «ευχαριστώ», να είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν τη γειτόνισσα με τα ψώνια, να σηκώνονται για να καθίσει κάποιος ηλικιωμένος στο λεωφορείο, να υπερασπίζονται έναν αδύναμο συμμαθητή τους, να έχουν το θάρρος της γνώμης τους, να λένε «συγνώμη» όταν έχουν λάθος, και να το εννοούν, να σηκώνονται για να χαιρετήσουν μία γυναίκα, να ακούνε τον συνομιλητή τους, να προστατεύουν και όχι να καταχρώνται, να είναι υπερήφανοι για τον εαυτό τους.
Θα μάθουν την ευγένεια και τον σεβασμό: Κάθε άνθρωπος με τρόπους, ξέρει να λέει «ευχαριστώ», «παρακαλώ», «συγνώμη», «να σας βοηθήσω». Να σηκώνεται από τη θέση του για να χαιρετήσει κάποιον, να δίνει τη θέση του για να καθίσει κάποιος που το χρειάζεται περισσότερο (ένας ηλικιωμένος, μία εγκυμονούσα, ένας ασθενής), να μην μιλάει άσχημα, με λόγια ή τρόπο που προσβάλλουν. Δεν είναι άχρηστες, «απαρχαιωμένες» ή «δουλοπρεπείς» συμπεριφορές, είναι βασικές αρχές σεβασμού και ευαισθησίας απέναντι στους συνανθρώπους μας. Η λίστα είναι πολύ μεγάλη αλλά μπορούμε να την συνοψίσουμε σε μία βασική αρχή: Ας μάθουμε τα παιδιά μας να συμπεριφέρονται στους άλλους όπως θα ήθελαν και τα ίδια να τους συμπεριφέρονται. Με το να διδάσκουμε στα παιδιά αυτές τις μικρές χειρονομίες ευγένειας από μικρή ηλικία, τους εμφυσούμε ένα σεβασμό για τους συνανθρώπους τους που θα διαρκέσει μια ζωή.
Η ευγένεια και ο σεβασμός προς το …ωραίο φύλο προβλέπουν τα αγοράκια μας να μάθουν, όντας ενήλικες, να σηκώνονται από την θέση τους όταν μία γυναίκα μπαίνει στο δωμάτιο, όταν σηκώνεται από το τραπέζι ή όταν τους συστήνεται, να ανοίγουν και να κρατούν την πόρτα για να περάσει, να την συνοδεύουν μέχρι το σπίτι της αν είναι μόνη, να προθυμοποιηθούν να την βοηθήσουν, αν μεταφέρει κάτι βαρύ, και πολλές ακόμα μικρές κινήσεις αβροφροσύνης. Σας φαίνονται παλιομοδίτικες και παρωχημένες… Ίσως… Δεν ξέρω όμως κανέναν που να …έχασε πόντους στο πεδίο των σχέσεων, εφαρμόζοντας τις.
Θα μάθουν να είναι καλοί συνομιλητές: Μία ιδιότητα που έχει εκλείψει επικίνδυνα στις μέρες μας, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο βίο, είναι αυτή του καλού - ή έστω αξιοπρεπή- συνομιλητή. Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα ακούνε τον συνομιλητή τους για να απαντήσουν και όχι για να καταλάβουν. Στην καλύτερη περίπτωση – γιατί στην χειρότερη, δεν ακούνε καν, απλά μιλάνε. Ένας άνθρωπος με τρόπους, είναι απαραιτήτως καλός συνομιλητής. Αφήνει τους άλλους να μιλήσουν και να εκφράσουν την γνώμη τους –ακόμα και αν δεν συμφωνεί με τη δική του!– ξέρει να ακούει (και όχι απλά να περιμένει τη σειρά του μιλήσει), κοιτάει τον συνομιλητή του όταν απευθύνεται σε αυτόν, κοιτάει τους ανθρώπους στα μάτια όταν μιλάει ή όταν χαιρετά και εκφράζει την άποψη του με τρόπο που δεν θίγει και δεν προσβάλλει τους άλλους.
Η επαφή με τα μάτια (eye contact) εκφράζει εντιμότητα και ειλικρίνεια, καλλιεργεί το δέσιμο μεταξύ των ανθρώπων και εκπέμπει αυτοπεποίθηση. Τα περισσότερα μικρά παιδιά θα γελάσουν ντροπαλά όταν θα τους πείτε να κοιτούν τους ανθρώπους στα μάτια. Ένα κόλπο είναι να τους πείτε να κοιτούν τη μύτη του συνομιλητή τους – κανείς δεν μπορεί να καταλάβει τη διαφορά, τα παιδιά θα βρουν την ιδέα ξεκαρδιστική και εσείς θα τους διδάξετε κοινωνικές δεξιότητες που θα κρατήσουν μια ζωή.
Τα παιδιά που μαθαίνουν να είναι καλοί συνομιλητές, κάνουν πιο εύκολα φίλους και διατηρούν τις σχέσεις τους, σε όλες τις ηλικίες και τα στάδια της ζωής. Μαθαίνοντας στα παιδιά μας να ακούνε, τους μαθαίνουμε ότι «οι σκέψεις των άλλων ανθρώπων έχουν αξία».
Θα μάθουν να έχουν ενσυναίσθηση και να βοηθούν τους άλλους: Η ενσυναίσθηση και η συμπόνια είναι ουσιαστικά χαρακτηριστικά για την οικοδόμηση του αυτοσεβασμού και του σεβασμού για τους άλλους. Ενθαρρύνοντας τα παιδιά να σκέφτονται και να συζητούν πώς μπορεί να αισθάνονται οι άλλοι, είτε σε πραγματικές συνθήκες, είτε διαβάζοντας παραμύθια ή βλέποντας ταινίες, θα μάθουν να βάζουν τον εαυτό τους στη θέση του άλλου.
Θα μάθουν να αναλαμβάνουν την ευθύνη για τις πράξεις τους, καλές ή κακές: Ένα παιδί μπορεί να μάθει να είναι υπερήφανο για τον εαυτό του, ακόμα κι όταν έχει κάνει λάθος, αν ξέρει ότι θα το σεβαστούμε που παραδέχεται και αναλαμβάνει τις συνέπειες του λάθους του.
Θα μάθουν έναν κώδικα δεοντολογίας: Μαθαίνουμε στα παιδιά ότι οι πραγματικοί άνδρες δεν λένε ψέματα, δεν κλέβουν, δεν εξαπατούν και δεν εκφοβίζουν, καθώς χαράζουν τον δρόμο τους στη ζωή. Οι πραγματικοί άνδρες ενεργούν με αξιοπρέπεια και σεβασμό, για τον εαυτό τους και τους άλλους. Δουλεύουν, τις περισσότερες φορές πολύ και σκληρά, για να κερδίσουν χρήματα.
Θα μάθουν να έχουν δύναμη και θάρρος: Θα μάθουν ότι η δύναμη και το θάρρος τους πρέπει να χρησιμοποιούνται για την προστασία των πιο αδύναμων. Ότι οι άντρες δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούν βία –λεκτική ή σωματική- έναντι των γυναικών. Ότι πρέπει να προστατεύουν το πιο αδύναμο παιδί στην τάξη, να έχουν το θάρρος να μιλήσουν όταν αντιληφθούν ότι κάποιος πέφτει θύμα εκφοβισμού, και να έχουν το θάρρος να πουν όχι, όταν πιεστούν να κάνουν κάτι που ξέρουν ότι είναι λάθος.
Πώς; Χωρίς ιδιαίτερη …φιλοσοφία, αλλά με ιδιαίτερη ευαισθησία και ενδιαφέρον:
Από το παράδειγμα μας: Τα παιδιά, ως γνωστόν, μαθαίνουν όχι μόνο από τα λόγια αλλά, κυρίως, από τις πράξεις των γονιών τους. Η συμπεριφορά που έχουν οι γονείς μεταξύ τους, ο σεβασμός και η ευγένεια που δείχνουν ο ένας στον άλλο, ο τόνος και ο τρόπος με τον οποίο μιλούν, αποτελεί το πρώτο μοντέλο συμπεριφοράς που αναγνωρίζει κάθε παιδί και σύμφωνα με το οποίο θα μάθει να οριοθετεί τον εαυτό του.
Ειδικότερα για τα αγόρια, ο πατέρας, ή όποια άλλη πατρική φιγούρα μέσα στο σπίτι, αποτελεί το πρότυπο με το οποίο το αγόρι θα ταυτιστεί και θα προσπαθήσει να μιμηθεί από πολύ μικρή ηλικία. Είναι σημαντικό όχι μόνο να δίνουμε το καλό παράδειγμα, αλλά να εξηγούμε και την συμπεριφορά που θέλουμε να μάθουν, ώστε να καταλαβαίνουν γιατί φερθήκαμε με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Την επόμενη φορά που θα σηκωθείτε από τη θέση σας για να καθίσει μία εγκυμονούσα ή θα δώσετε τη σειρά σας στο γκισέ σε μία ηλικιωμένη κυρία, εξηγήστε γιατί είναι σημαντικό να σκεφτόμαστε τους συνανθρώπους μας.
Επίσης, θυμηθείτε να λαμβάνετε υπόψη το θέμα του προτύπου συμπεριφοράς όταν επιλέγετε ανθρώπους που θα φροντίζουν το παιδί σας (νταντά, γιαγιά, κλπ.).
Από την αναγνώριση και την επιβράβευση της καλής τους συμπεριφοράς: Όταν κάνουν μια καλή πράξη ή έχουν μία ευγενική συμπεριφορά και αυτό αναγνωρίζεται, τότε ξέρουν ότι έτσι κάνουν τους γονείς τους υπερήφανους και ότι αυτή είναι η επιθυμητή συμπεριφορά από την οικογένεια τους. Ενθαρρύνουμε και επιβραβεύουμε τα παιδιά όταν βοηθούν τους άλλους, ακόμα και με απλές καθημερινές κινήσεις: όταν βοηθούν τη μητέρα τους να κουβαλήσει τα ψώνια του σούπερ μάρκετ, τον γείτονα που έχασε τον σκύλο του, ένα άλλο παιδί που έπεσε και κλαίει, το αδελφάκι τους να μαζέψει το δωμάτιο του.
Ενεργούμε άμεσα, γιατί τα μικρά παιδιά μπορεί να ξεχάσουν μέσα σε δευτερόλεπτα την υπεύθυνη συμπεριφορά που καλούνται να επιδείξουν. Όταν τους ζητάμε να κάνουν κάτι «καλό», πρέπει να γίνεται εκείνη την ώρα και να τα επιβραβεύουμε αμέσως, ώστε να μπορούν να το συνδέσουν με την καλή τους συμπεριφορά. Ειδικότερα στα αγόρια, το κέντρο μνήμης αναπτύσσεται αργότερα από ότι στα κορίτσια, οπότε η άμεση σύνδεση καλής συμπεριφοράς και επιβράβευσης είναι ακόμα πιο σημαντική.
Από την εφαρμογή των καλών τρόπων στο σπίτι: Οι καλοί τρόποι, αν είναι κτήμα μας και όχι απλά μία προσποίηση καλής συμπεριφοράς, εφαρμόζονται παντού και πάντα, στο σπίτι, εκτός σπιτιού, μεταξύ των μελών της οικογένειας, μεταξύ φίλων, μεταξύ αγνώστων, όταν οι άλλοι μας βλέπουν και όταν δεν μας βλέπουν. Όταν εφαρμόζουμε τους καλούς τρόπους και τις αρχές μας στο σπίτι, το πιθανότερο είναι ότι τα παιδιά θα τις εφαρμόσουν και έξω, και, όταν βρεθούν μόνα τους, θα ξέρουν τι πρέπει να κάνουν.
Μαθαίνοντας στο γιο μας να είναι ένας gentleman, να έχει αρχές και καλούς τρόπους, του δίνουμε απαραίτητα εφόδια για να χτίσει και να ενισχύσει τις σχέσεις του με την οικογένεια, τους δασκάλους και τους φίλους, και τον βοηθάμε στην καθημερινότητα του. Αυτό αναπτύσσει την αυτοπεποίθηση του επειδή, μεγαλώνοντας, θα ξέρει σε κάθε περίσταση, είτε είναι μία μέρα στο σπίτι των φίλων του ή, αργότερα, μία συνέντευξη για δουλειά, τι αναμένεται από αυτόν και πώς πρέπει να συμπεριφερθεί.
Και για τα κορίτσια δεν ισχύουν τα ίδια; Φυσικά. Οι αρχές και οι καλοί τρόποι παραμένουν ένα εφόδιο που ακολουθεί κάθε άνθρωπο παντού, όπου και να τον οδηγήσει η ζωή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου