Όλα συνηγορούν σε μία και μοναδική απάντηση: «Ναι». Δεν είναι μόνο οι πρόσφατες αποκαλύψεις του Eric Snowden (φωτό) για τη δράση της NSA, δεν είναι ούτε οι δηλώσεις του Θεόδωρου Πάγκαλου περί παρακολούθησης της αμερικάνικης πρεσβείας από τις ελληνικές υπηρεσίες, δεν είναι ούτε οι καθημερινές κατηγορίες ενάντια στο Facebook και τη Google για κακή χρήση των δεδομένων μας. Είναι όλα μαζί. Είναι όλα αυτά που οι πολέμιοι της τεχνολογίας έλεγαν πριν χρόνια, επιμένοντας να μη χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα και Internet. Φυσικά, δεν είχαν άδικο, αλλά ούτε και δίκαιο, στη σημερινή εποχή αυτά είναι τα μέσα επικοινωνίας και ενημέρωσής μας, εργασίας μας, ψυχαγωγίας μας, δεν μπορούμε απλά να τα απορρίψουμε. Ωστόσο, το φλέγον θέμα παραμένει...
Μας παρακολουθούν;
Είναι προφανές, οι ηλεκτρονικές επικοινωνίες είναι πολύ πιό εύκολο να υποστούν παρακολούθηση από τρίτους σε σχέση με την επικοινωνία που είχαμε κάποτε, μέσω του «αναλογικού» τηλεφώνου και της αλληλογραφίας. Και αν αυτά σας φαίνονται... προπολεμικά, μη ξεχνάτε πως μιλάμε για μόλις 20 χρόνια πριν (στην Ελλάδα τουλάχιστον), οι σημερινοί 30άρηδες πρόλαβαν αυτή την εποχή που ναι μεν βρισκόμασταν «στο σκοτάδι», αλλά τα δεδομένα μας ήταν πολύ ασφαλέστερα. Οι φωτογραφίες μας ήταν στο άλμπουμ, σε ένα συρτάρι. Ο τηλεφωνικός μας κατάλογος βρισκόταν δίπλα στο σταθερό τηλέφωνο, με τους αριθμούς γραμμένους... στο χέρι. E-mail δεν υπήρχε, άρα δεν μπορούσαμε να πέσουμε και θύματα υποκλοπών εξ’αιτίας του. Εποχές ξέγνοιαστες, αν τις συγκρίνουμε με τη σημερινή και σίγουρα πιό ασφαλείς για τα δεδομένα μας.
Αυτές οι εποχές έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.
Και μαζί τους χάθηκε και η έννοια της ανωνυμίας, της ασφάλειας, των προσωπικών δεδομένων. Όλα είναι εκεί έξω. Βέβαια, το 90% των δεδομένων που «χάνουμε» στο Διαδίκτυο, το έχουμε ανεβάσει εμείς οι ίδιοι σε αυτό, ενώ μόλις το 10% χάνεται μέσα από τα χέρια μας. Η αλήθεια είναι πως είμαστε εκτεθειμένοι όσο ποτέ άλλοτε, εξ’αιτίας του Internet. Ειδικότερα τα τελευταία χρόνια με την εξάπλωση του cloud και των σχετικών υπηρεσιών που προσφέρει, όλο και περισσότεροι χρήστες διατηρούν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα τους online, προκειμένου να τους είναι διαθέσιμα από οποιοδήποτε υπολογιστή ή συσκευή συνδεθούν. Ναι, οι εταιρείες υπόσχονται ασφάλεια των δεδομένων στους servers τους, αλλά με αυτά που βλέπουμε γύρω μας, η «ασφάλεια» έχει χάσει μεγάλο μέρος της σημασίας της.
Ακόμα και τα δεδομένα που απλώς διατηρούμε στο σκληρό μας δίσκο, είναι ευάλωτα, από τη στιγμή που ο υπολογιστής είναι συνδεδεμένος στο Internet. Αυτό, όμως, συνέβαινε πάντα, δεν άλλαξε τώρα. Αυτό που άλλαξε είναι το ποσοστό της επικοινωνίας μας που γίνεται μέσω του Διαδίκτύου, το οποίο συχνά αγγίζει το 100%. Αν δεν υπολογίσουμε τις φωνητικές κλήσεις μέσω κινητών (που και αυτές μπορούν να υποκλαπούν πανεύκολα), τα e-mails μας, το Facebook chat, το Skype, το Viber, όλα αυτά περιέχουν επικοινωνίας μας με άλλους χρήστες, που όπως αποδεικνύεται, πιθανότατα «φιλτράρονται» διαρκώς και ίσως καταγράφονται, σε ορισμένες περιπτώσεις. Έτσι, σε περιπτώση που αναφέρουμε μια «λάθος» λέξη σε κάποια συζήτησή μας, ίσως κάπου εμφανιστεί κόκκινο χρώμα δίπλα στο όνομά μας και κάποιος ενδιαφερθεί περισσότερο για τα όσα λέμε/γράφουμε.
Αυτό δεν είναι κακό.
Όχι, δεν είναι απαραίτητα. Γιατί κύριος στόχος φυσικά είναι η αντιμετώπιση της παράνομηςδραστηριότητας και η πρόληψη εγκλημάτων. Γι’αυτό η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματοςμπορεί να περηφανεύεται πως έχει εντοπίσει και συλλάβει 818 παιδόφιλους από το 2006. Πως σε συνεργασία με την ΕΛ.ΑΣ. έχει «σώσει» συνολικά 810 άτομα στο ίδιο διάστημα. Πως μπορεί να εντοπίσει υποψήφιο αυτόχειρα μέσα σε 8 λεπτά από τη στιγμή που θα κάνει γνωστή την πρόθεσή του στο Διαδίκτυο. Όλα τα παραπάνω είναι όχι απλά θετικά, αλλά και επιθυμητά, όμως δε θα ήταν εφικτά αν δεν υπήρχε διαρκής παρακολούθηση του Internet και στην Ελλάδα. Και έτσι μπορεί να δηλώνει δημοσίως ο ταξίαρχος Μανώλης Σφακιανάκης, διευθυντής της υποδιεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, πως «δεν υπάρχει ανωνυμία, στο διαδίκτυο, το πάρτι τελείωσε, τέρμα οι εκβιασμοί, υπάρχει αστυνομία, υπάρχει κράτος, υπάρχει έλεγχος».
Το πρόβλημα ξεκινά όταν στο όνομα του Νόμου παρακολουθούνται συνομιλίες και ενέργειές μας online, οι οποίες όμως δεν μπορούν να θεωρηθούν σε καμία περίπτωση «ύποπτες» και άρα δεν νομιμοποιείται η παρακολούθησή τους. Φυσικά, οι σκοπιμότητες υπάρχουν, αλλά είναι εις βάρος των αθώων πολιτών/χρηστών που «προληπτικά» πέφτουν θύματα υποκλοπών, είτε αυτές αφορούν το e-mail τους, είτε το τηλέφωνό τους, είτε οτιδήποτε άλλο. Συμβαίνει παντού, συμβαίνει και στη χώρα μας και δυστυχώς δε μπορούμε να κάνουμε τίποτε γι’αυτό.
Τρόποι να διατηρήσουμε την ανωνυμία μας στο 100% δεν υπάρχουν, τουλάχιστον για τη συντριπτική πλειονότητα των χρηστών. Οι proxy servers, τα VPNs, τα hardware firewalls, όλα μπορούν να βοηθήσουν λίγο, αλλά ακόμα και χρήστες με εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις δεν μπορούν να είναι ασφαλείς με καμία μέθοδο. Το να μη βάλετε το πραγματικό σας όνομα στο Facebook, προφανώς και δε σας γλιτώνει από τα παραπάνω. Το να χρησιμοποιείτε κατά κόρον διαφορετικά nicknames, e-mails και να μη βάζετε τη φωτογραφία σας στο Internet, βοηθά κάπως, αλλά και πάλι η διατήρηση της «ανωνυμίας» είναι ανέφικτη. Αν κάποιος θέλει να σας βρεί και να σας παρακολουθήσει, θα το κάνει, με τα κατάλληλα μέσα και γνώσεις βέβαια.
Είναι μια ζοφερή πραγματικότητα, αλλά η οικονομική εξαθλίωση σε συνδυασμό με τη γενικότερη κρίση που βασιλεύει στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο, απασχολεί τον κόσμο πολύ περισσότερο από ένα οποιοδήποτε σκάνδαλο υποκλοπών. Όταν προσπαθείς απλά να επιβιώσεις την κάθε μέρα που περνά, κάτι τέτοιο περνά σε δεύτερη μοίρα. Και με τόσα κρούσματα γύρω μας, μπορεί εν τέλει να θεωρηθεί κάτι το «φυσιολογικό» καιθεμιτό, να παρακολοθούμαστε εν γνώσει μας, χωρίς να έχουμε δώσει ποτέ τη συγκατάθεσή μας, αλλά να μη μας ενοχλεί αρκετά ώστε να κάνουμε κάτι. Ο Snowden άνοιξε το ασκό του Αιόλου, αλλά κανείς δε μπορεί να πεί αν αυτό θα οδηγήσει σε περιορισμό της παρακολούθησης των πολιτών, ή απλώς στη "νομιμοποίησή" της.
Γιατί ποιός από εσάς θα κόψει από αύριο κάθε επικοινωνία του και αλληλεπίδραση μέσω Διαδικτύου, υπό τον φόβο των παραπάνω; Ποιός θα κλείσει το Facebook και Twitter account του, ποιός θα σταματήσει να χρησιμοποιεί το e-mail του (ή έστω να το κάνει μέσω ενός «ασφαλούς» e-mail provider), ποιός θα μπεί σε “offline mode” για να νιώθει λίγο πιό ήσυχος για τα προσωπικά του δεδομένα; Κανείς. Η ζωή μας περιστρέφεται γύρω από αυτά, εξαρτάται από αυτά και οποιαδήποτε ριζική αλλαγή θα σήμαινε ολοκληρωτική στροφή στο lifestyle μας.
Θα το κάνατε;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου