Σφακιά: Ατίθασος νότος

                    

Μπορεί να πήραν το όνομά τους από τα άγρια χάσματα της γης που δημιουργούν αχανή φαράγγια, αλλά μαζί με τις σμαραγδί παραλίες στο Λιβυκό και την αύρα ελευθερίας που νιώθεις σε κάθε σπιθαμή, τα ανήμερα Σφακιά γαληνεύουν ψυχή και σώμα στον Νότο των Χανίων.

Δεν υπάρχει χειρότερος επισκέπτης από εκείνον που έχει πλάσει ήδη έναν τόπο στο μυαλό του και τον απαξιώνει βιαστικά εάν δεν πιάσει τα φανταστικά του στάνταρ. Γι' αυτό ας το ξεκαθαρίσουμε απ' την αρχή. Το να πηγαίνεις στα Σφακιά για να δεις μαυροφορεμένους με στιβάνια και την κρητική μαχαίρα ζωσμένη στη μέση να χορεύουν τον πεντοζάλη πριν ξεχυθούν στη μάχη, είναι σα ναν πηγαίνεις στη Μύκονο απαιτώντας να σε υποδεχτεί η Μαντόνα στην προβλήτα.

Φωτογραφία: Γιώργος Πατρουδάκης, Ηρακλής Μήλας

Εν ολίγοις, οι Σφακιανοί που θα γνωρίσετε σήμερα δεν είναι τα θρυλικά ετοιμοπόλεμα αγρίμια, ούτε περνούν τη μέρα στήνοντας ενέδρες μέσα σε μυστικές χαράδρες στα βουνά. Γιατί δεν έχουν πια να «ξεκάνουν» Τούρκους και Γερμανούς που καταπάτησαν τη γη τους, έχουν να υποδεχτούν εσένα μαζί με χιλιάδες καλού ελληνικού και ξένου τουρισμού που απολαμβάνουν το ταξίδι ευγνώμονες που βλέπουν τόσο πολλά σε ένα μόνο μέρος.

Βέβαια όταν αναφερόμαστε στα Σφακιά δεν εννοούμε μόνο τη Χώρα των Σφακίων. Μιλάμε για ολόκληρη την περιοχή στο νοτιοανατολικό τμήμα του Νομού Χανίων, ένα σπάνιο πάντρεμα βραχώδους ορεινού τοπίου και θαλασσινής μαγείας στις απολήξεις των φαραγγιών που διαπερνούν τα Λευκά Ορη.

Στον δρόμο των εκπλήξεων

Κολύμπι και αξέχαστες βουτιές μέσα στις πολύχρωμες σπηλιές των Μαρμάρων (Διαλισκάρι).

Φωτογραφία: Γιώργος Πατρουδάκης, Ηρακλής Μήλας

Κατηφορίζοντας από τα βόρεια Χανιά προς τα Σφακιά ξεχνάς την ενετική μαγεία που σε παραμύθιασε στην Παλιά Πόλη και αλλάζεις άρδην παραστάσεις. Καθιερωμένος σταθμός σε αυτή τη διαδρομή οι καταπράσινες Βρύσες, με τα τρεχούμενα νερά, τα αμέτρητα καφέ και τις ψησταριές κάτω από τα πυκνά πλατάνια. Ομορφο διάλειμμα για ξεμούδιασμα πριν μπείτε στον κυρίως δρόμο για τα Σφακιά, που δεν είναι παιχνιδάκι. Ξεκινάει ψηλά, από την Ιμπρο και κατεβαίνει τα Λευκά Ορη με εύκολα τμήματα ευθείας αλλά και ένα σωρό στροφές τόσο κλειστές πάνω από τον γκρεμό που νιώθεις ότι ετοιμάζεσαι για πτήση. Είναι ο γνωστός φιδογυριστός ασφαλτοστρωμένος δρόμος που τρέχει πάνω στο γυμνό τοπίο και όλο και σε κάποια φωτογραφία θα σας τον έχουν δείξει όσοι τον διέσχισαν.

Το Λιβυκό που αρχίζει να φαίνεται γυαλιστερό μπροστά ανακουφίζει από τον ίλιγγο και πριν το καταλάβετε βλέπετε ήδη στα αριστερά το Φραγκοκάστελο. Μπροστά του, η σχεδόν τριγωνική αμμουδιά εισχωρεί στη θάλασσα δημιουργώντας δύο παραλίες με χρώματα που μοιάζουν να έχουν περάσει από φώτοσοπ, ιδανικό φόντο για ένα κάστρο θρυλικό. Στα τείχη του, λέει η παράδοση, κάθε χρονιά τέλη Μαΐου έως τις αρχές Ιουνίου, με τη δροσιά που έχει λίγο πριν από την αυγή εμφανίζονται οι Δροσουλίτες, οι σκιές από τα φαντάσματα των νεκρών πολεμιστών του Χατζημιχάλη Νταλιάνη.

Στο Λουτρό δεν θα χρειαστείτε αυτοκίνητο. Ο μόνος δρόμος είναι η θάλασσα.

Φωτογραφία: Γιώργος Πατρουδάκης, Ηρακλής Μήλας 

Ηταν εξακόσιοι και οι Τούρκοι που ήθελαν το Κάστρο οχτώ χιλιάδες. Αντεξαν μια εβδομάδα πολιορκίας και στην άνιση μάχη (1828) χάθηκαν οι περισσότεροι. Τα κορμιά τους έμειναν άταφα ώσπου ένας δυνατός άνεμος φύσηξε πάνω από την Ορθή Αμμο και έφερε εδώ την άμμο και τα σκέπασε. Πέρα από το «βαρύ» ιστορικό πάντως, η Ορθή Αμμος με τις χρυσαφί της αμμοθίνες είναι εντυπωσιακή και αρκετά πιο ήσυχη, δίπλα από την οργανωμένη αμμουδιά του Φραγκοκάστελου. Οι περισσότεροι πάντως αρκούνται στη θέα από μακριά και με τη σκέψη «θα τα δούμε επιστρέφοντας» συνεχίζουν ακάθεκτοι για τα Σφακιά - τη Χώρα.

Εδώ είναι το ταξίδι

Σε ολόκληρο τον Δήμο Σφακίων, που είναι ο πιο αραιοκατοικημένος της Ελλάδας (γύρω στους 2.500 κατοίκους σε έκταση 468τ.χλμ.), η Χώρα Σφακίων είναι το ένα από τα τρία χωριά με τους περισσότερους κατοίκους, οι οποίοι μετά βίας έφταναν τους 300 στην απογραφή του 2001. Ολη η γραφικότητα που περιμένεις από ένα τουριστικό ψαροχώρι συγκεντρώνεται στον Μπρόσγιαλο, το λιμανάκι με τα διάφανα νερά, τις ταβέρνες και τα μικρά ξενοδοχεία.

Το εκκλησάκι του Αγίου Παύλου αντιστέκεται σε κύματα και ανέμους από τον 11ο αιώνα.

Φωτογραφία: Γιώργος Πατρουδάκης, Ηρακλής Μήλας

Αν έχετε χρόνο για εξερεύνηση, τα δρομάκια θα σας βγάλουν σε μερικά ωραία αξιοθέατα μέσα από μεσαιωνικά σοκάκια και κάποια αρχοντικά εποχής που άντεξαν τη μάχη με την άναρχη οικοδόμηση. Λέγεται πως παλιά οι εκκλησίες έφταναν τις 100, αφού κάθε οικογένεια έχτιζε τη δική της αλλά και κάθε χωριό της επαρχίας διατηρούσε έναν ναό στη Χώρα. Οπως και να ΄χει, αξίζει να αναζητήσετε τους Αγίους Πάντες με τις σπάνιες τοιχογραφίες κρητικής τεχνοτροπίας ή τους ετοιμόρροπους Αγίους Αποστόλους αλλά και τα ερείπια του βενετσιάνικου Κάστρου με τον θρύλο της Χρυσομαλλούσας να το στοιχειώνει στην κορυφή του πευκόφυτου λόφου, το Καστέλι. Αν και το πιθανότερο είναι πως βρίσκεστε εδώ για να επιβιβαστείτε σε ένα από καραβάκια της ΑΝΕΝΔΥΚ (ελέγξτε τα δρομολόγια) ή τα θαλάσσια ταξί που το καλοκαίρι είναι πανεύκολο να βρείτε διαθέσιμα. Επειδή τα φαράγγια και οι απότομοι γκρεμοί κάνουν την οδική πρόσβαση άπιαστο όνειρο για την παράκτια ζώνη, αυτά θα είναι τα μέσα μετακίνησής σας με αφετηρία τα Σφακιά ως «πέρα».

Κόστα κόστα στο Λιβυκό

Απάνεμο και ασφαλές από τα μποφόρ που σαρώνουν ενίοτε το Λιβυκό, το Λουτρό είναι το μοναδικό φυσικό λιμάνι της Νότιας Κρήτης.

Φωτογραφία: Γιώργος Πατρουδάκης, Ηρακλής Μήλας

Τα νότια Σφακιά είναι μια σειρά από παραλιακά χωριουδάκια με ήσυχες οργανωμένες πλαζ αλλά και παραλίες σχεδόν παρθένες, χωρίς «πολιτισμό». Με πεντακάθαρο νερό από το πέλαγος, η θάλασσα είναι πάντα δροσερή και ο πλούσιος βυθός είναι εθισμός για ελεύθερους ή οργανωμένους δύτες ( Blue adventures diving, Χανιά, τηλ.: 2810 40403, www.blueadventuresdiving.gr ). Αλλά το καλύτερο σε αυτό το σημείο της Κρήτης, είναι πως έτσι όπως βρίσκονται όλα δίπλα δίπλα, μπαίνεις στη βάρκα κι αλλάζεις παραστάσεις πριν καν υποψιαστείς την μονοτονία να πλησιάζει.

Τα Γλυκά Νερά, είναι μια ονειρεμένη λωρίδα βοτσαλωτής ακτής κάτω από κάθετους βραχώδεις όγκους που υψώνονται στα 400 μέτρα. Θα κολυμπήσετε μαζί με γυμνιστές οι οποίοι την έκαναν πρώτοι στέκι τους, θα βρείτε λίγα αρμυρίκια για φυσική σκιά και στην άκρη του όρμου μια καντίνα πάνω στα βράχια μέσα στο νερό. Οσο για το όνομα, δεν είναι προς χάριν ευφημίας. Το χιόνι που λιώνει στα βουνά ακολουθεί υπόγειες διαδρομές και καταλήγει στη θάλασσα δημιουργώντας πηγές γλυκού νερού που από τη μία κόβουν την αλμύρα, από την άλλη ρίχνουν τη θερμοκρασία ακόμη κι αν έξω έχει καύσωνα. Οι πιο δραστήριοι έρχονται εδώ ακολουθώντας το όμορφο αλλά δύσκολο μονοπάτι που ξεκινάει από τα Σφακιά και χρειάζεται γύρω στο ένα μισάωρο περπάτημα. Υπάρχει κι άλλο ένα που ξεκινάει από το Λουτρό (γύρω στη 1 ώρα) αλλά δεν το συστήνουμε σε ερασιτέχνες περιπατητές με ελάχιστη έστω υψοφοβία.

Νερό, αέρας και χώμα δημιούργησαν ένα μοναδικό φυσικό φαινόμενο στα Δώματα.

Φωτογραφία: Γιώργος Πατρουδάκης, Ηρακλής Μήλας

Επόμενο στη σειρά είναι το Λουτρό (αρχαίος Φοίνικας), το απάνεμο φυσικό λιμανάκι που εξελίχθηκε σε ένα από τα διασημότερα παραλιακά χωριουδάκια ολόκληρης της Κρήτης. Γύρω από τα γαλαζοπράσινα νερά του μαζεύει κόσμο που λατρεύει την ησυχία και την ευκολία, αφού εδώ δεν υπάρχουν καν δρόμοι και για αυτοκίνητο ούτε λόγος. Ξενοδοχεία, εστιατόρια και μετρημένα στα δάχτυλα μπαράκια (πανέμορφο αυτό με την ξύλινη εξέδρα στην άκρη του όρμου), βρίσκονται όλα κυριολεκτικά «πλάι στο κύμα». Κατάλευκα όπως είναι, φέρνουν στον νου αιγαιοπελαγίτικες εικόνες μπροστά στο Λιβυκό και αν κοιτάξετε καλά, όλο και κάποιον διάσημο μπορεί να αναγνωρίσετε στις διπλανές ξαπλώστρες.

Στα Μάρμαρα ή Διαλισκάρι δεν θα βρείτε ξενοδοχεία. Είναι το ερημικό κολπάκι που σχηματίζεται εκεί όπου καταλήγει το βαθύ φαράγγι της Αράδαινας και υπάρχει μόνο μια μικρή βοτσαλωτή παραλία με μερικές ομπρέλες και ένα ξύλινο ταβερνάκι πάνω στον βράχο. Τα νερά είναι κι εδώ διάφανα και θέλεις να βουτήξεις μέσα τους πριν καν δέσει το βαρκάκι, αλλά τα λεία μάρμαρα που χρησιμεύουν για φυσικές ξαπλώστρες ή οι σπηλιές που σχηματίζονται γύρω από την ακτή με πετρώματα σε αλλόκοτους χρωματισμούς, είναι αυτά που θα θυμάσαι με νοσταλγία τον χειμώνα. Μπορείς να κολυμπήσεις μέσα τους, να τις εξερευνήσεις με τα πόδια ή με μάσκα, αφού άλλες βρίσκονται ψηλά στα βράχια κι άλλες μέσα στη θάλασσα. Το πλοιάριο που θα σε φέρει το πρωί, θα επιστρέψει το απόγευμα...

Η Ορεινή Ερημος είναι ένα τοπίο... ανταρκτικού μυστηρίου στο Νότο της Μεσογείου. Οι πανομοιότυπες κορυφές έχουν όλες κλίση 32 μοιρών και καταλήγουν σε ένα σύμπλεγμα επίσης πανομοιότυπων δολινών.

Φωτογραφία: Γιώργος Πατρουδάκης, Ηρακλής Μήλας

Ο Φοίνικας και ο Λύκος είναι πιο απόκρημνες παραλίες με πολλά βράχια και βυθό φιλικό περισσότερο για δύτες και ψαροτουφεκάδες. Ωστόσο έχουν αναπτυχθεί σε μικροσκοπικούς τουριστικούς οικισμούς με ταβερνάκια και δωμάτια. Εκτός από το θαλάσσιο ταξί, μπορείτε να έρθετε και οδικώς έως τον Φοίνικα ή ακολουθώντας το μονοπάτι Ε4 που ξεκινάει από το Λουτρό.

Μια από τις πιο ξεχωριστές και απέραντες παραλίες των Σφακίων, είναι ο Αγιος Παύλος στην έξοδο του άγριου φαραγγιού της Ελυγιάς, με νερά που παίρνουν όλες τις αποχρώσεις του γαλάζιου ανάλογα με την ώρα και την εποχή. Το ομώνυμο εκκλησάκι πάνω στην ακτή μοιάζει σαν να υπήρχε πάντα εκεί χωρίς υπερβολές, αφού αντιστέκεται στα μανιασμένα κύματα που σηκώνει ο νοτιάς εδώ και χίλια χρόνια, από τις αρχές του 11ου αιώνα. Σ' αυτή την παραλία υπολογίζεται πως ναυάγησε ο Απόστολος Παύλος ταξιδεύοντας προς τη Ρώμη και ένα από τα σημαντικότερα άτομα στην κρητική ιστορία, ο Αγιος Ιωάννης Ξένος, έχτισε αυτόν τον μικρό ναό για να θυμίζει το γεγονός. Κατά τ' άλλα, εκτός από την ησυχία σας το μόνο που θα βρείτε εδώ είναι ένα ταβερνάκι και πολλά πεύκα, τα οποία όμως είναι αρκετά μακριά για να σας προσφέρουν σκιά όταν θα κάνετε το μπάνιο σας. Μπορείτε να έρθετε μέσω θαλάσσης από το Λουτρό ή την Αγία Ρούμελη, απ' όπου ξεκινάει και ένα μονοπάτι αν προτιμάτε την πεζοπορία (γύρω στη 1 ώρα).

Οι Πόρτες είναι το πιο διάσημο σημείο στη συναρπαστική διαδρομή που περιλαμβάνει το φαράγγι της Σαμαριάς.

Φωτογραφία: Γιώργος Πατρουδάκης, Ηρακλής Μήλας 

Η Αγία Ρούμελη παίρνει ζωή από τους χιλιάδες επισκέπτες που διασχίζουν κάθε χρόνο το φαράγγι της Σαμαριάς. Καθόλου τυχαία ο οικισμός σχηματίστηκε περιμετρικά του κόλπου όπου καταλήγει, με πιο τουριστικό σημείο την κεντρική οργανωμένη παραλία. Για περισσότερη ησυχία αναζητήστε την πολύ κοντινή Μασχάλη ή τις Σπηλιές και το Μάρμαρο. Αν πάντως καταφέρετε να ξεφύγετε από τα αγχολυτικά νερά για να ανηφορίσετε στον λόφο, ο Κουλές είναι ένα από τα τελευταία κάστρα «μεσαιωνικού τύπου» και ανταμείβει με θέα στο Λιβυκό, και με Γαύδο και Γαυδοπούλα να επιπλέουν στα νερά του. Οι περισσότεροι βέβαια, φυλάνε την όρεξη για περπάτημα έως τις Πόρτες (1 ώρα). Αυτό είναι το πιο στενό και πολυφωτογραφημένο σημείο του φαραγγιού, αφού οι βράχοι ύψους 500 μ. απέχουν μόλις τέσσερα μέτρα μεταξύ τους.

Στο σημείο της ακτογραμμής που καταλήγει το φαράγγι του Κλάδου η φύση «κέντησε» άλλη μια φορά. Θάλασσα και ποτάμι, αέρας, βότσαλα και χώματα, ένωσαν όλα μαζί τις δυνάμεις τους δημιουργώντας τρία κλιμακωτά επίπεδα στη στεριά με κροκαλοπαγείς τοίχους, τα γνωστά Δώματα. Η παραλία μοιάζει με τροπική και καθώς η πρόσβαση γίνεται μόνο μέσα από το φαράγγι ή με σκάφος μπορεί να τη χαρείτε και ολομόναχοι.

Στην Τρυπητή μπορείτε να έρθετε μόνο με καραβάκι από την Αγία Ρούμελη για να κάνετε επίσης ιδιωτικές βουτιές μπροστά από τους θεόρατους βράχους του δύσβατου φαραγγιού που δημιουργούν τη μια σπηλιά μετά την άλλη. Εδώ εκτιμάται πως υπήρξε η αρχαία πόλη Ποικίλασος και το φυσικό της λιμάνι, για το οποίο η θαυμαστή μορφολογία του εδάφους μαρτυράει πως καταποντίστηκε από έναν φοβερό σεισμό. Υπάρχουν λιγοστά αρχαία ερείπια βορειοδυτικά της ακτής αλλά κι ένα όμορφο εκκλησάκι του Αγ. Νικολάου.

Εκτός από μια μικρούλα παραλία που δείχνει απάτητη μέσα σε μια πευκόφυτη κοιλάδα, στη Λισό θα ανακαλύψετε έναν από τους πιο ατμοσφαιρικούς και άγνωστους παραθαλάσσιους αρχαιολογικούς χώρους του νησιού. Η αρχαία Λισός φημιζόταν για το Ασκληπιείο με τις ιαματικές πηγές και ήταν μεγάλο θεραπευτικό κέντρο για τους Κρήτες. Στην περιοχή ανακαλύφθηκαν σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα που σήμερα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων αλλά αν ανηφορίσετε στην αρχαία πόλη θα δείτε απομεινάρια από τα ψηφιδωτά δάπεδα του Ασκληπιείου και διάσπαρτα τμήματα από αρχαία κτίσματα που μαρτυρούν την προαιώνια ιστορία της περιοχής. Στη Λισό θα έρθετε με καραβάκι από τη Σούγια ή θαλάσσιο ταξί.

Τα απρόσμενα μυστικά της ενδοχώρας

Εκτός από τις Βρύσες που αναφέραμε ως εθιμοτυπική στάση στη διαδρομή από τα Χανιά έως τα Σφακιά, ένα όμορφο χωριό που αξίζει τον χρόνο σας ακόμη κι αν δεν βλέπετε την ώρα για να αντικρίσετε τη θάλασσα, είναι το Ασκύφου. Είναι το πρώτο που θα συναντήσετε στον δρόμο και μετράει πέντε οικισμούς μέσα στο ομώνυμο οροπέδιο, σε ένα τοπίο που από μακριά θυμίζει κούπα (σκύφος) έτσι όπως υψώνονται γύρω του τα Λευκά Ορη. Το Πολεμικό Μουσείο Σφακίων βρίσκεται εδώ, με μια μεγάλη ιδιωτική συλλογή του Γεώργιου Χατζηδάκη από όπλα, βλήματα, στρατιωτικές στολές και άλλα απομεινάρια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου

(www.warmuseumaskifou.com), αλλά με παλαιότερο και πιο θαυμαστό έκθεμα, το κανόνι από την εποχή του θρυλικού Δασκαλογιάννη (1770). Επαναφορά στο κλίμα των διακοπών με πεντανόστιμη ντόπια κουζίνα στις ταβέρνες και σπιτικά παξιμάδια, τσικουδιά, κρασί και μέλι που μπορείτε να προμηθευτείτε από τα καταστήματα για να μοσχομυρίζει Κρήτη το τραπέζι σας στην πόλη.

Η Ανώπολη είναι κι αυτή χτισμένη σε ομώνυμο οροπέδιο, με 10 συνοικίες που από μακριά δείχνουν διαφορετικά χωριά αλλά μη σας μπερδεύουν. Εδώ γεννήθηκε ο Σφακιανός επαναστάτης-ήρωας (Ιωάννης Δασκαλογιάννης) και στο μνημείο του κατατίθενται έως σήμερα στεφάνια. Ανηφορίστε στο νότιο ύψωμα με το καστρομονάστηρο της Αγίας Αικατερίνης για τη θέα στο Λιβυκό και στο Λουτρό από κάτω του (30' με τα πόδια), ενώ στα βόρεια θα διακρίνετε ακόμα τμήματα από τα κυκλώπεια τείχη που προστάτευαν την αρχαία πόλη. Με ενοικιαζόμενα δωμάτια και καλές ταβέρνες, η Ανώπολη χρησιμεύει κι αυτή σαν βάση για τις τριγύρω παραθαλάσσιες εξορμήσεις.

Από εδώ αρχίζει και ένας δύσκολος χωματόδρομος (40') που οδηγεί στις Μαδάρες, τη μεριά του Λευκού Ορους όπου οι βοσκοί έχουν τα μιτάτα τους και ανεβάζουν τα ζώα το καλοκαίρι για να τραφούν με σπάνια βότανα και βλάστηση. Από πάνω υψώνεται η Ορεινή Ερημος, το πιο απρόσμενο τοπίο που θα αντικρίσετε ποτέ, και όχι μόνο στην Ελλάδα. Οι επιστήμονες το παρομοιάζουν με «κρητικό αντίστοιχο της Ανταρκτικής» που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στο βόρειο ημισφαίριο. Οι πανομοιότυπες κορυφές έχουν όλες κλίση 32 μοιρών και φαίνονται εντελώς γυμνές, όμως η βλάστηση είναι μια πρόκληση για τους βοτανολόγους που κάνουν σύνδεση με την Παλαιολιθική εποχή. Στη βάση τους σχηματίζονται επίσης πανομοιότυπες λακκούβες (δολίνες) σε σχήμα αντεστραμμένου κώνου, κάνοντας το τοπίο ακόμα πιο αλλόκοτο και εξωπραγματικό. Ολα αυτά βέβαια διακρίνονται μόνο όταν το απέραντο λευκό χαλί από παχύ χιόνι αρχίζει να υποχωρεί από τον καυτό ήλιο.

Αγρια & διάσημα φαράγγια
Λένε πώς σε κανένα σημείο του κόσμου δεν θα συναντήσεις τόσα πολλά φαράγγια μαζεμένα όπως στη Νότια Κρήτη, και στα Σφακιά θα ανακαλύψετε τρία από τα σημαντικότερα με σπάνια βλάστηση, άγρια ζωή και φαντασμαγορικά πετρώματα. Πρώτο, εκείνο της Σαμαριάς βέβαια. Το μεγαλύτερο της Ευρώπης, Εθνικός Δρυμός για την Ελλάδα, μοναδικό απόθεμα βιόσφαιρας για την UNESCO... ό,τι κι αν πει κανείς είναι λίγο. Η πεζοπορική διαδρομή δεν είναι για καλομαθημένους πάντως: έχει μήκος 16 χλμ., διαρκεί γύρω στις 6 ώρες και ξεκινάει από τη θέση Ξυλόσκαλα σε υψόμετρο 1.222 μ. στον Ομαλό, για να καταλήξει στην Αγ. Ρουμέλη. Πολύ πιο εύκολο και σύντομο, είναι το επίσης δημοφιλές φαράγγι του Ιμπρου. Χρειάζεται γύρω στις 2-3 ώρες για να διασχίσετε 11 συναρπαστικά χιλιόμετρα, με αφετηρία το ομώνυμο χωριουδάκι στα 700 μ. υψόμετρο και κατάληξη στον δρόμο που ενώνει το Φραγκοκάστελο και τη Χώρα των Σφακίων. Πιο χαρακτηριστικό σημείο, οι Πέτρινες Πύλες, όπου τα κατακόρυφα βράχια πλησιάζουν τόσο κοντά που κρύβουν σχεδόν τον ουρανό. Με ύψος 138 μ., το φαράγγι της Αράδαινας είναι το πιο βαθύ και απότομο του Νομού Χανίων.

Η διαδρομή ξεκινάει από το ομώνυμο αλλά ερειπωμένο σήμερα χωριουδάκι (κοντά στην Ανώπολη), διαρκεί γύρω στις 4 ώρες και καταλήγει στα Μάρμαρα με τη βοτσαλωτή ακτή και τις χρωματιστές σπηλιές. Εκτός από την πεζοπορία πάντως, υπάρχει ακόμα ένας τρόπος να δείτε αυτό το φαράγγι: η γέφυρα της Αράδαινας που κρέμεται πάνω από τον αχανή γκρεμό αποτελεί το υψηλότερο σημείο για bungee jumping στην Ελλάδα και δεύτερο σε όλη την Ευρώπη (Liquid Bungy, τηλ.: 210 9704435). Αυτές είναι οι αξέχαστες εμπειρίες.

Πληροφορίες: ΕΟΣ Χανίων - τηλ.: 28210 44647, www.climbincrete.com

Διαμονή
To «Vritomartis Hotel & Bungalows» (Χώρα Σφακίων, 28250 91112,www.vritomartis.gr) είναι ένα πολυτελές ξενοδοχείο κυρίως γυμνιστών με 85 δωμάτια, μεγάλη πισίνα, γήπεδα και πολλές προτάσεις για εκδρομές. To «Porto Loutro» (Λουτρό, 28250 91433, www.hotelportoloutro.com) πραγματοποιεί την υπόσχεση «δίπλα στο κύμα» με συμπαθητικά δωμάτια και μια όμορφη βεράντα για πρωινό πάνω από την παραλία. Εκεί και το «Scirocco» (Λουτρό, 28250 91479, http://scirocco.loutro.gr) με οικονομικά δωμάτια και ένα όμορφο cafe. Το «Αγία Ρούμελη» (Αγ. Ρούμελη, 28250 91432- 91241- 91232, www.agiaroumelihotel.com) είναι ένα από τα παλαιότερα στην κεντρική οργανωμένη παραλία του οικισμού. Διαθέτει 25 δωμάτια, εστιατόριο και cafe bar.

Φαγητό
Για να πάρετε αυθεντική γεύση από τα Σφακιά, αναζητήστε χειροποίητα αλλαντικά (λουκάνικα, απάκι κ.ά.), απίθανα τυριά, σφακιανές πίτες με μέλι, πίτες με χόρτα του βουνού και ψάρι από το πέλαγος. Θα τα συνοδέψετε με σπιτικό χύμα κρασί και θα φυλάξετε χώρο για δροσιά από το γιαούρτι με το μέλι. Στο «Oasis» (Φραγκοκάστελο, 28250 83562) θα πάτε για φρέσκο ψάρι και σπιτικά μαγειρευτά μετά τις βουτιές στην Ορθή Αμμο. Φρέσκα θαλασσινά θα βρείτε και στη «Σαμαριά» (Χώρα Σφακίων, 28250 91071) μαζί με πεντανόστιμη κρητική κουζίνα. Εκτός από ψαρικά, ο «Ηλιος» (Λουτρό, 2850 91160- 91460) φημίζεται για τα ντόπια ζουμερά κρεατικά της ώρας. Διαθέτει και δωμάτια. Το «Πορτοφάραγγο» (Ιμπρος, 28250 95450) βρίσκεται στην είσοδο του φαραγγιού της Ιμπρου με τοπικές συνταγές όπως σουπιές με μάραθο, γαρδουμπάκια κ.ά.

Κείμενο: Ερση Μηλιαράκη
Φωτογραφίες: Γιώργος Πατρουδάκης, Ηρακλής Μήλας

ethnos