ΓΚΡΑΧΑΜ ΜΟΥΡ «ΛΕΣΧΗ ΣΕΡΛΟΚ ΧΟΛΜΣ»

Ενα ατμοσφαιρικό μυθιστόρημα γεμάτο σασπένς

Του Γιώργου Βαϊλάκη

Ηταν εκείνος που απέδειξε ότι μία αστυνομική ιστορία που περιγράφει μία κλοπή ή ένα φόνο, μπορεί να είναι -παράλληλα- και ένα σημαντικό

λογοτεχνικό έργο το οποίο όχι μόνο θα εσωκλείει τη μυθολογία της σύγχρονης μεγάλης πόλης, αλλά και την ποίηση του τοπίου της. Ο λόγος, βέβαια, για τον σερ Αρθουρ Κόναν Ντόιλ (1859 - 1930) που επέβαλε με το έργο του τον αρχετυπικό ιχνηλάτη του εγκλήματος, το θρυλικό ντετέκτιβ Σέρλοκ Χολμς.

Εκείνος μαζί με τον πιστό συνεργάτη του δόκτορα Γουάτσον θα εμπλακούν σε πολυάριθμες ιστορίες μυστηρίου και θα βρεθούν -κατ' επανάληψη- στο κέντρο ενός παράτολμου φονικού παιχνιδιού, με φόντο πάντοτε την ομιχλώδη ατμόσφαιρα του Λονδίνου της βικτωριανής Αγγλίας που μόλις καταφέρνει να τη χρωματίζει το αμυδρό φως του γκαζιού. Το πρώτο έργο που καθιέρωσε τον ανεπανάληπτο ντετέκτιβ είναι η «Σπουδή σε κόκκινο» (1887), ένα μυθιστόρημα που συνδυάζει υποδειγματικά την εξιχνίαση ενός φόνου με την παρουσίαση του χαρακτήρα, της ζωής και του τρόπου σκέψης του πρωταγωνιστή. Ενα έργο-σταθμός στην αστυνομική λογοτεχνία, αλλά και μία ανατριχιαστική υπόθεση φόνου, έρωτα και εκδίκησης την οποία ο ιδιόρρυθμος διώκτης του εγκλήματος -μπροστά στα έκπληκτα μάτια του Γουάτσον- αρχίζει να ξεδιαλύνει, εντυπωσιάζοντας εξαρχής με τις απίστευτες μεθόδους της έρευνάς του. Και αυτό έμελλε να συνεχιστεί επί μακρόν, μέσα από καταπληκτικά διηγήματα και μυθιστορήματα -όπως «Το σημάδι των τεσσάρων» και το «Σκυλί του Μπάσκερβιλ»- που θα ολοκλήρωνε ο Κόναν Ντόιλ δημιουργώντας ένα συναρπαστικό θέατρο δράσης όπου η γεωμετρία του εγκλήματος ξεδιπλώνεται αμείλικτα, συμπαρασύροντας τον αναγνώστη στην αλληλουχία των γεγονότων της. Πάντως, εάν υπάρχει κάτι που ακόμη και σήμερα προκαλεί το ενδιαφέρον σε σχέση με το δαιμόνιο ντετέκτιβ και τις μεθόδους του, αυτό είναι η αποθέωση της εξειδίκευσης: ο Χολμς είναι ο πλέον ειδικός στη δίωξη της εγκληματικής συμπεριφοράς, ο οποίος συγκεντρώνει στο μυαλό του μόνο τις γνώσεις που πιστεύει ότι θα του φανούν χρήσιμες στο επάγγελμά του.

Οπως λέει ο ίδιος, ο εγκέφαλος μας είναι σαν μία σοφίτα και αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να επιλέξουμε προσεκτικά το πώς θα τη διαμορφώσουμε, «επιπλώνοντάς» την μόνο με τις εκάστοτε χρήσιμες γνώσεις. Ακολούθως, ο Χολμς αγνοεί βασικά πράγματα: δεν ασχολείται καθόλου με τη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία, την αστρονομία, αλλά στον τομέα της βοτανολογίας γνωρίζει αρκετές λεπτομέρειες, ενώ ξέρει να ξεχωρίσει με ευκολία τα δηλητήρια.

Αλλά η πιο εντυπωσιακή, ίσως, συνεισφορά του Σέρλοκ Χολμς είναι ότι υπογράμμισε -με έναν τρόπο ιδιαίτερα εμφατικό- τη σημασία της λογικής, σε μια εποχή όπου αυτό κάθε άλλο παρά ήταν αυτονόητο. Η περίφημη εμμονή του στην επαγωγική μέθοδο, στην παρατήρηση, στη διασταύρωση των στοιχείων, επανέφερε στο προσκήνιο την ανάγκη προσκόλλησης στη λογική και όχι στις κάθε λογής προκαταλήψεις.

Σε κάθε περίπτωση, ο σερ Αρθουρ Κόναν Ντόιλ πρωτοτύπησε στην προσπάθειά του να τονίσει τόσο τις σκοτεινές πτυχές των ιστοριών του, όσο και τις κοινωνικές παραμέτρους τους. Ως εκ τούτου, ο Χολμς ενόσω βρίσκεται αντιμέτωπος με γρίφους των οποίων η λύση δεν είναι ανώδυνη, κινείται μέσα σε ένα απολύτως αληθοφανές περιβάλλον, την κοινωνία της εποχής του, η οποία φιλοτεχνείται με μια θαυμαστή και άκρως λεπτομερειακή απεικόνιση των συνθηκών και των επιπτώσεών τους στις συμπεριφορές. Οταν πρωτοεμφανίστηκε ο Χολμς, το 1888, ήταν περίπου 33 ετών και ο γιατρός Γουάτσον, που τον επισκεπτόταν στο σπίτι του στο Λονδίνο, τον γνώρισε ως έναν ήδη επιτυχημένο ντετέκτιβ. Επομένως δεν γνωρίζουμε τίποτα για την προηγούμενη ζωή του. Δεν είναι, λοιπόν, περίεργο το γεγονός ότι ο Σέρλοκ Χολμς ταυτίστηκε με μια ολόκληρη εποχή, αλλά και απομακρύνθηκε σε τέτοιο βαθμό από το δημιουργό του, ώστε να θεωρείται -τρόπον τινά- αυθύπαρκτος. Ηταν Δεκέμβριος του 1893. Οι φανατικοί αναγνώστες του λονδρέζικου περιοδικού Strand ανακαλύπτουν με τρόμο ότι ο Αρθουρ Κόναν Ντόιλ σκότωσε τον Σέρλοκ Χολμς στην τελευταία του περιπέτεια.

Αγανακτισμένοι, περικυκλώνουν το σπίτι του συγγραφέα απαιτώντας εξηγήσεις. Eκείνος κρατάει σιγή ιχθύος. Οχτώ χρόνια αργότερα ο Άρθουρ Κόναν Ντόιλ επαναφέρει στη δράση τον ήρωά του. Τι συνέβη στο μεταξύ; Τι τον έκανε να αλλάξει γνώμη; Ο συγγραφέας σιωπά ξανά. Μετά το θάνατο του Kόναν Nτόιλ, εξαφανίζεται το ημερολόγιό του, το οποίο θα μπορούσε ίσως να δώσει λύση στο μυστήριο. Ιανουάριος 2010: Ο Χάρολντ Γουάιτ γίνεται μέλος της σημαντικότερης λέσχης αναγνωστών των περιπετειών του Σέρλοκ Χολμς, χωρίς να υποψιάζεται ότι σύντομα θα εμπλακεί σ' ένα ανελέητο κυνήγι με έπαθλο το χαμένο ημερολόγιο του Κόναν Ντόιλ. Η υπόθεση περιπλέκεται όταν βρίσκεται δολοφονημένος ο άνθρωπος που θεωρείται αυθεντία μπαγκοσμίως- στο έργο του συγγραφέα. Χρησιμοποιώντας μεθόδους εμπνευσμένες από τις εκατοντάδες αστυνομικές ιστορίες που έχει διαβάσει, ο Χάρολντ Γουάιτ θα προσπαθήσει να φτάσει πρώτος στο ημερολόγιο και να ανακαλύψει τον δολοφόνο. Με μια επιδέξια αφήγηση που πηγαινοέρχεται ανάμεσα στο Λονδίνο του 19ου αιώνα και στη Νέα Υόρκη του εικοστού, η «Λέσχη Σέρλοκ Χολμς» (εκδ. κέδρος) του Γκράχαμ Μουρ είναι ένα ατμοσφαιρικό μυθιστόρημα μυστηρίου γεμάτο σασπένς. Αλλά και ένας γενναιόδωρος φόρος τιμής στον σερ Αρθουρ Κόναν Ντόιλ και στον διασημότερο ήρωα στην ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας: τον Σέρλοκ Xολμς...

Νέες Εκδόσεις

Ρεμπέκα Μίλλερ
«Προσωπική ταχύτητα»
Πατάκη, σελ. 219

Επτά ιστορίες, δονούμενες από φρεσκάδα και ακτινοβολία, που διερευνούν, μέσα από επτά συναρπαστικά πορτρέτα, τις πολύπλευρες ζωές των γυναικών. Γυναίκες σημερινές, διαφορετικών τάξεων και ηλικιακών παλεύουν με τη σεξουαλικότητα, το πεπρωμένο, τη μητρότητα, τη συζυγική απιστία, την απόγνωση και, πάνω απ' όλα, με την επιθυμία για ζωή. Κοφτερή, ατρόμητη, αληθινή, απολαυστικά λιτή, η «Προσωπική ταχύτητα» σηματοδοτεί την εμφάνιση μιας ξεχωριστής νέας φωνής στην αμερικάνικη πεζογραφία.

Τιτίνα Δανέλλη
«Αίθουσα αναμονής»
Καστανιώτης, σελ. 181

Ενας άντρας και μια γυναίκα γνωρίζονται στην αίθουσα αναμονής ενός παράξενου σιδηροδρομικού σταθμού, όπου δεν υπάρχει ούτε τρένο ούτε σταθμάρχης. Μια ασήμαντη ανδρική φιγούρα μπροστά στον καθρέφτη απορεί: είναι πράγματι τόσο άσχημος όσο πιστεύει η γυναίκα του; Μια πλούσια χήρα παντρεύεται έναν «αποτυχημένο» συγγραφέα, πλην όμως ταλαντούχο λογιστή. Ενας ανέμελος συμβολαιογράφος προσπαθεί να μην υπογράψει το τελευταίο συμβόλαιο. Επεισόδια καθημερινής ζωής που ανατρέπονται από στιγμιαία τρέλα, ψυχογραφήματα που θυμίζουν νομίσματα με δύο όψεις.

Κώστα Κατσουλάρης (επιμ.)
«Μαθαίνοντας ποδήλατο»
Κέδρος, σελ. 175

«Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας είναι το απόσταγμα μιας προσπάθειας που ξεκίνησε αρκετά χρόνια πριν, στο πλαίσιο ενός σεμιναρίου "δημιουργικής γραφής". Η πλειονότητα των διηγημάτων αυτού του τόμου γράφτηκαν σε συνθήκες "εργαστηρίου", δηλαδή ήταν προϊόν μιας άσκησης με συγκεκριμένα αιτούμενα. Το βιβλίο αυτό είναι λοιπόν για εμάς μια μικρή γιορτή, ένας σταθμός σε μια κοινή διαδρομή», αναφέρει ο επιμελητής της έκδοσης.

Το πολυβραβευμένο βιβλίο του Caryl Ferey
«Μαπού, σημαίνει γη Τσε, σημαίνει άνθρωποι»

Το «Μαπούτσε» έχει βραβευτεί με το Βραβείο Landerneau Polar 2012, το Βραβείο του καλύτερου αστυνομικού βιβλίου της χρονιάς 2012 της σύνταξης του περιοδικού Lire και το Βραβείο των αναγνωστών Goutte de sang d'encre, το 2012, στη Βιέννη

Η Ζανά είναι Μαπούτσε, κόρη ενός λαού Ινδιάνων που όταν οι άλλοι τους έβλεπαν στην αργεντίνικη πάμπα τους πυροβολούσαν χωρίς δεύτερη σκέψη. Αφού επιβίωσε από την οικονομική κρίση του 2001-2002, έγινε γλύπτρια και έκτοτε μένει μόνη της στο Μπουένος Αϊρες.

Τώρα, στα 28 της χρόνια, υπολογίζει ότι δεν χρωστά πλέον τίποτε και σε κανέναν. Απ' την άλλη, ο Ρουμπέν Καλδερόν είναι κι αυτός από τους επιβιώσαντες- ένας από τους ελάχιστους «υπονομευτές» που βγήκαν ζωντανοί από τις λαθραίες φυλακές, όπου χάθηκαν ο πατέρας του και η μικρή αδελφή του.

Τριάντα χρόνια πέρασαν μέχρι να ξανάρθει η δημοκρατία. Ιδιωτικός ερευνητής στην υπηρεσία των Γιαγιάδων της Πλατείας του Μάη, ο Ρουμπέν αναζητά ακατάπαυστα τα παιδιά των εξαφανισθέντων που δόθηκαν για υιοθεσία επί δικτατορίας Βιντέλα, καθώς και τους εκτελεστές τους. Σε κάθε περίπτωση, τίποτε δεν προμήνυε τη συνάντηση της Ζανά και του Ρουμπέν, που τόσα τους χωρίζουν.

Ενα πτώμα, όμως, ανασύρεται από τα νερά του λιμανιού της Λα Μπόκα: είναι η «Λους», μια τραβεστί που έκανε πιάτσα στην προκυμαία με την «Πάουλα», τη μοναδική φίλη της γλύπτριας. Ο Ρουμπέν, από τη μεριά του, ερευνά την εξαφάνιση μιας φωτογράφου, της Μαρία Βικτόρια Καμπάλλο, κόρης ενός από τους σημαντικότερους επιχειρηματίες στη χώρα.

Μολονότι η πολιτική των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εφαρμόζεται εδώ και δέκα χρόνια, τα φαντάσματα των καταπιεστών πλανιώνται ακόμα στην Αργεντινή- και μαζί τους ρίχνουν τη σκιά τους οι καραμπινιέροι, που έδιωξαν την κοινότητα της Ζανά από τα πατρογονικά εδάφη.

«Για τα βιβλία μου, επιλέγω χώρες που η ιστορία τους τις βαραίνει» εξηγεί ο συγγραφέας και προσθέτει: «Ο καθείς και οι εμμονές του, και οι δικές μου εμμονές είναι ο καθημερινός φασισμός και η σχέση του με τον νεοφιλελευθερισμό. Οι Μαπούτσε δεν αυτοαποκαλούνται ποτέ Ινδιάνοι, δεν σημαίνει τίποτε για κείνους αυτή η λέξη. Σφαγιάστηκαν κατά τον 19ο αιώνα. Στην Αργεντινή, είναι σα να μην υπήρξαν ποτέ. Μαπού, σημαίνει γη. Τσέ, σημαίνει άνθρωποι». Το «Μαπούτσε» (εκδ. Αγρα) έχει βραβευτεί με το Βραβείο Landerneau Polar 2012, το Βραβείο του καλύτερου αστυνομικού βιβλίου της χρονιάς 2012 της σύνταξης του περιοδικού Lire και το Βραβείο των αναγνωστών Goutte de sang d'encre, το 2012, στη Βιέννη.

ΛΑΡΣ ΚΕΠΛΕΡ
Η σκοτεινή όψη της Σουηδίας

Μια νεαρή γυναίκα βρίσκεται νεκρή πάνω σ' ένα ακυβέρνητο γιοτ στο αρχιπέλαγος της Στοκχόλμης. Τα πνευμόνια της είναι γεμάτα θαλασσινό νερό, κι όμως δεν υπάρχει ούτε σταγόνα νερού στα ρούχα της. Η αδελφή του θύματος, διάσημη ακτιβίστρια για την ειρήνη, καταδιώκεται από έναν αδυσώπητο φονιά. Την ίδια μέρα, ένα πτώμα ανακαλύπτεται κρεμασμένο από ένα σκοινί μπουγάδας σ' ένα διαμέρισμα της Στοκχόλμης. Πρόκειται για τον Καρλ Παλμκρόνα, τον γενικό διευθυντή της Επιθεώρησης Στρατηγικών Προϊόντων, τον άνθρωπο που επικυρώνει τα συμβόλαια εξοπλισμών της Σουηδίας. Ολα δείχνουν ότι πρόκειται για φόνο γιατί το δωμάτιο είναι άδειο και δεν είχε τρόπο να σκαρφαλώσει ως τον διπλό κόμπο που τον έπνιξε. Ωστόσο ο επιθεωρητής Γιούνα Λίννα είναι σίγουρος ότι πρόκειται για αυτοκτονία. Διεξάγοντας ταυτόχρονα τις δύο έρευνες, ο Λίννα αγνοεί ότι εισχωρεί σε έναν μακιαβελλικό κόσμο αποτελούμενο από μυστικές προμήθειες, σιωπηρές συμφωνίες και συμβόλαια με τον διάβολο, που δεν μπορούν να σπάσουν ούτε με τον θάνατο. Μετά τον «Υπνωτιστή», ο Λαρς Κέπλερ με «Το Συμβόλαιο του Παγκανίνι» (εκδ. Πατάκη) υπογράφει για άλλη μια φορά ένα συναρπαστικό θρίλερ και συνεχίζει να εξερευνά τη σκοτεινή όψη της Σουηδίας.

Εκδόσεις

Φερνάντο Σαβατέρ
«Ηθική της ανάγκης»
Πατάκη, σελ. 228

Η «Ηθική της ανάγκης» μας προειδοποιεί για τις ανησυχίες αυτών που σύντομα θα κληρονομήσουν τις ευθύνες του κόσμου του αύριο. Ο μεγάλος Ισπανός φιλόσοφος και συγγραφέας ξαναπιάνει το νήμα του διαλόγου του με τους νέους για όλα τα μεγάλα και καινούργια ηθικά ζητήματα που τους απασχολούν: τη διαφθορά, τις νέες τεχνολογίες, το διαδίκτυο και τα παράνομα κατεβάσματα, τις καταχρήσεις εξουσίας, τις αντιφάσεις του καπιταλισμού, τη δύναμη και την αδυναμία της δημοκρατίας, αλλά και την ομορφιά, τον θάνατο, την αλληλεγγύη...

Κατερίνα Καριζώνη
«Το τραγούδι του ευνούχου»
Καστανιώτης, σελ. 231

Ενας έφηβος με άγνωστη καταγωγή και με το παράξενο όνομα «Ρος» μεγαλώνει σε ορφανοτροφείο ευνούχων στα Κρούσια της Μακεδονίας τον 13ο αιώνα, λίγα χρόνια μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους. Στην περιοχή βρίσκεται και το φέουδο ενός Γάλλου μαρκήσιου, ο οποίος προετοιμάζεται για τον γάμο του με την κόρη του αυτοκράτορα. Το προεόρτιο κλίμα διαταράσσεται όταν προσλαμβάνεται μια νεαρή καλλονή, η Ρωξάνη, για να εργαστεί στο κτήμα του. Η όμορφη γυναίκα γίνεται αμέσως μήλο της Εριδος για τον αντρικό πληθυσμό και προκαλεί το μίσος των άλλων γυναικών.

Νένα Κοκκινάκη
«Η πρέσβειρα των Παρισίων»
Πατάκη, σελ. 405

Μέσα σε μια διάψευση εκτυλίσσεται η ιστορία της «Πρέσβειρας των Παρισίων», που, πιασμένη στην αρπάγη της ίδιας της φιλοδοξίας της, βρίσκεται μάρτυρας, κατήγορος και κατηγορουμένη, άλλοτε καταλογίζοντας ευθύνες και άλλοτε όχι, μα πάντα κρύβοντας την αλήθεια ακόμα κι από τον ίδιο της τον εαυτό. Σε ποιους μυστηριώδεις κανόνες υπακούει όποιος συντρίβεται από διαψεύσεις; Ποιοι δρόμοι οδηγούν στην τραγική κατάληξη; Πώς συμπλέκεται το ιδιωτικό με το κοινωνικό; Και ποια τα όρια ανάμεσα στον έρωτα και στην αξιοπρέπεια;

imerisia