Τι καλό έκανες για τον πατέρα σου, ώστε να περιμένεις τόσα από τον γιο σου;»
Η ρήση αυτή του Πέρση ποιητή του Μεσαίωνα Σααδί Σιραζί αναδεικνύει τον ρόλο του «αρχηγού» της οικογένειας, ο οποίος συμβάλλει -μαζί με τη μητέρα- στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.
«Οι γονείς τοποθετούν τις πρώτες σταθερές βάσεις στην προσωπικότητα του παιδιού, με τον πατέρα να συμμετέχει όλο και πιο ενεργά στα οικογενειακά δρώμενα», επισημαίνει η κλινική ψυχολόγος, Αποστολία Ντέκοβα. Παλαιότερα, κυριαρχούσε το μοντέλο, το οποίο επιδίωκε από τη μητέρα να αναλαμβάνει τη διαπαιδαγώγηση, τη φροντίδα και την ανατροφή των παιδιών. Ο πατέρας ήταν ταυτισμένος με την εικόνα του κουβαλητή. Ηταν υπεύθυνος για τη μεταφορά των υλικών αγαθών στην οικογενειακή εστία.
Σύμφωνα με την κ. Ντέκοβα, τα τελευταία χρόνια, με τις νέες κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές και με την είσοδο της γυναίκας στην αγορά εργασίας, τα δεδομένα αυτά ανατράπηκαν. Η συμμετοχή και η ενεργή παρουσία και των δύο γονιών είναι ωφέλιμη για το παιδί, το οποίο δέχεται διαφορετικά ερεθίσματα ανάλογα με το φύλο, τις προσωπικές αξίες και εμπειρίες του κάθε γονιού. Ο πατέρας μπορεί να λειτουργήσει ως εξισορροπιστής στη μοναδική δυαδική σχέση που δημιουργείται από την πρώτη στιγμή της γέννησης, ανάμεσα στη μητέρα και στο παιδί. Είναι, δηλαδή, πολύτιμος αρωγός, ώστε να κοπεί ο ομφάλιος λώρος που συνδέει τη μάνα με το παιδί. Η απουσία του πατέρα σ' αυτήν τη δυαδική σχέση αφήνει το παιδί σε μια σχέση προσκόλλησης με τη μητέρα του. Το γεγονός αυτό επηρεάζει τη ζωή του και του δημιουργεί ένα αίσθημα προσωπικής αδυναμίας και ανεπάρκειας.
Για να μπορέσει, ωστόσο, ο πατέρας να παίξει καθοριστικό ρόλο στη ζωή του παιδιού, χρειάζεται η μητέρα να του παραχωρήσει χώρο. Αν ο πατέρας αποκλειστεί από τη μητέρα, θα παραμείνει εξίσου αποκλεισμένος και από το παιδί.
Η συμβολή του πατέρα είναι απαραίτητη, καθώς προσφέρει ασφάλεια και προστασία και θεωρείται από το παιδί σύμβολο δύναμης και εξουσίας. Η μορφή εξουσίας που συμβολίζει ο πατέρας είναι απαραίτητη για την κοινωνικοποίηση, την αυτονομία και την ψυχική οργάνωση του παιδιού. Η συχνή παρουσία του πατέρα βοήθα το παιδί να αποκτήσει εμπιστοσύνη στον εαυτό του, η οποία του εξασφαλίζει τη δημιουργία υγιών σχέσεων με τους άλλους. Ο ρόλος του πατέρα στην προσχολική ηλικία είναι καθοριστικός για τη συναισθηματική εξέλιξη του παιδιού.
Το βοηθά να λύσει το οιδιπόδειο, σύμφωνα με τη φροϋδική θεωρία.
Στην ηλικία των 3 έως 5 ετών, το αγόρι αντιλαμβάνεται ότι η μητέρα του αγαπά τον πατέρα του.
Για το παιδί, ο πατέρας θεωρείται αντίπαλος, καθώς διεκδικούν την αγάπη και τη στοργή της ίδιας γυναίκας. Για να προφυλαχθεί από την πατρική επιθετικότητα, θα αναγκαστεί να ταυτιστεί μαζί του και θα γίνει όπως ο πατέρας του. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στα κορίτσια, τα οποία επιθυμούν να υποκαταστήσουν τη μητέρα τους και να διεκδικήσουν τον πατέρα τους. Η ιδέα αυτή τελικά εγκαταλείπεται και αργότερα το κορίτσι θα αναζητήσει ερωτικό σύντροφο, ο οποίος θα μοιάζει με τον πατέρα της. Η πατρική αποστέρηση έχει καταστροφικές επιπτώσεις στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Η απουσία του πατέρα από τη ζωή του αγοριού παρεμποδίζει την ταυτοποίηση μαζί του, διαδικασία η οποία είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωσή της ταυτότητάς του.
Για να μπορέσουν να διαχειριστούν τα συναισθήματα της απώλειας, τα αγόρια μπορεί να στρέψουν την επιθετικότητά τους προς τους άλλους και να αναπτύξουν αντικοινωνική ή παραπτωματική συμπεριφορά.
Συχνά διακατέχονται από ανασφάλεια και ανωριμότητα. Εχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και εμπιστοσύνη στον εαυτό τους. Δυσκολεύονται στις σχέσεις με τους συνομήλικούς τους ή αναζητούν πατρικά υποκατάσταση με λανθασμένη μορφή. Στα κορίτσια, η έλλειψη του πατέρα δημιουργεί διαστρεβλωμένη εικόνα για το αντρικό πρότυπο με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται στις σχέσεις τους με το άλλο φύλο. Τα κορίτσια, σε αντίθεση με τα αγόρια, στρέφουν την επιθετικότητά τους προς τον εαυτό τους. Παρουσιάζουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Νιώθουν φόβο εγκατάλειψης και απόρριψης από το αντίθετο φύλο και αισθάνονται ενοχές όταν η σχέση τους δεν εξελίσσεται σωστά, παρόλο που μπορεί να μην ευθύνονται εκείνα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου