Περπατώ εις το δάσος

Και μπορεί το άθλημα να είναι τελευταίας εσοδείας αλλά η Ελλάδα είναι η χώρα των μανιταριών. Oι αρχαίοι ημών πρόγονοι πίστευαν ότι οι τρούφες δημιουργούνται από αστραπές του Δία και ότι ο κυκεώνας που έπιναν οι μύστες των Ελευσίνιων Μυστηρίων περιείχε ένα μείγμα από παραισθησιογόνα μανιτάρια. Οι πρώτες επιστημονικές καταγραφές έγιναν τον 18ο αιώνα από τον Βρετανό βοτανολόγο John Sibthorp και αργότερα, τον Βαυαρό Λάνδερερ, αρχιφαρμακοποιό του Οθωνα αλλά πριν τον Γιώργο Κωνσταντινίδη, που είναι σήμερα πρόεδρος των Μανιταρόφιλων Ελλάδας, οι περισσότερες προσπάθειες ήταν αποσπασματικές.Μυρωδιά από υγρό χώμα, καθαρός αέρας από τον Όλυμπο και το γάβγισμα των σκυλιών που σπάνε την σιωπή του δάσους. «Ακολουθούν τα χνάρια της τρούφας», εξηγεί γελώντας η Ελευθερία Τζιάτζιου που εγκατάλειψε πριν μερικά χρόνια την ζωή στον Πειραιά για τα πάτρια εδάφη της Κονταριώτισσας Πιερίας ανακαλύπτοντας ότι στην περιοχή βρίσκονται άγριες τρούφες που ξεπερνούν σε ομορφιά και χάρη τις αντίστοιχες του Πιεμόντε. Έτσι μπήκαν στην παρέα και τα εκπαιδευμένα τρουφόσκυλα, Νώε και Μούσα-ή μύτες, όπως είναι γνωστό το παρατσούκλι τους-που αναζητούν κάτω από τα πεσμένα φύλλα τον σπάνιο θησαυρό. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, το ενδιαφέρον είναι τόσο μεγάλο που δοκίμασαν και τις πρώτες τρουφοκαλλιέργειες σε τρουφοδάση με δρύες και πουρνάρια εμβολιασμένα με μαύρη μελανόσπορη. Και η αλήθεια είναι ότι τα μανιταροκυνήγια ξεκίνησαν σαν σπορ κάποιων παθιασμένων και έγιναν εμμονή με φανατικό κοινό που περιμένει τις πρώτες βροχές για την μεγάλη περιπέτεια. Ωρες περπάτημα στο δάσος, κοφτερό μάτι και ο οδηγός μανιταριών ανά χείρας για να ξεχωρίσουν τα επικίνδυνα είδη. Κάπως έτσι άρχισε η λατρεία του Γιώργου Κωνσταντινίδη, δάσκαλου στο επάγγελμα, που έπαιρνε τις ελεύθερες ώρες την μηχανή του και φωτογράφιζε άγνωστα είδη συγκεντρώνοντας όλο το υλικό στο βιβλίο: Mανιτάρια, Φωτογραφικός Οδηγός Μανιταροσυλλέκτη.

Τα μανιτάρια, όμως, είναι βασικό στοιχείο της ορεινής κουζίνας. Στην κατοχή οι τρούφες-πατάτες όπως τις έλεγαν-έζησαν τα απομακρυσμένα χωριά της βόρειας Ελλάδας ενώ οι Πόντιοι είχαν πλήθος συνταγών για παπαφτία(πλευρότους), λιβαιδέκια(αγαρικά) και κοιλίες(μορχέλες) αφού ο Πόντος ήταν πραγματικός παράδεισος των μανιταριών. Πολλά χωριά, μάλιστα, δεν είχαν μόνο την χάρη αλλά και το όνομα όπως το Μανιτάρι στις Σέρρες που βρίσκεται σήμερα βυθισμένο στην Κερκίνη και η Γκρίμπιανη στα Γιάννενα αφού gribo στα σλαβικά σημαίνει μανιτάρι.

Η πρωτεύουσα, όμως, των μανιταριών δεν είναι άλλη από τα Γρεβενά με 2500 ποικιλίες, πολλές από τις οποίες σε εξαφάνιση. Κάθε χρόνο, μάλιστα, οι Μανιταρόφιλοι Δυτικής Μακεδονίας οργανώνουν την πανελλήνια γιορτή μανιταριού που φέτος, πραγματοποιείται στην Καστοριά και Φλώρινα με δημοφιλή μανιταροκυνήγια. Τελευταία, ομάδες στήνονται παντού: από την Ανδρο όπου ο Ηλίας Πολέμης, Ανδριώτης και από τους λίγους εξαιρετικούς γνώστες των μανιταριών στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, παρουσίασε τον οδηγό των άγνωστων ειδών του νησιού (androslivadia.blogspot.gr) μέχρι το Πήλιο όπου ο Φιλάρετος και η Μαριάννα Ψημμένου πραγματοποιούν κάθε σαββατοκύριακο θρυλικά μανιταροτσιμπούσια στο ξενώνα Αμανίτα (Και αν προγραμματίζετε χειμωνιάτικες εκδρομές περάστε απαραίτητα από το εστιατόριο Μονοπάτια του Βασίλη Παπαρούνα στα Ανω Πεδινά και το Αυλαίς στα Γρεβενά με πάνω από 85 άγρια μανιτάρια στον κατάλογο!)

Τα ραντεβού των μανιταρόφιλων
Παρασκευή 11, 12 και 13 Οκτωβρίου. 10η Πανελλήνια Γιορτή Μανιταριού, Καστοριά/Φλώρινα.
Παρασκευή 11 Οκτωβρίου Καστοριά: συγκέντρωση γνωριμίας στο Κέντρο Περίθαλψης Αγριων Ζώων.
Σάββατο 12 Οκτωβρίου Καστοριά: εξόρμηση στο δάσος, σεμινάριο μανιταροφιλίας-μανιταρογνωσίας και το βράδυ διανομή μανιταρόσουπας και τραγούδια με τους Manitarock
Φλώρινα: αναγνώριση μανιταριών στο δάσος.
Κυριακή 13 Οκτωβρίου Καστοριά: σεμινάριο τρούφας και 3ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Τρουφόσκυλων.
(πληροφορίες και αναλυτικό πρόγραμμα: www.kastoria.gr, www.kastoriacity.gr, καιwww.manitari.gr. Στην διάρκεια της γιορτής θα λειτουργεί έκθεση μανιταροπροιόντων)

Θεματικά σαββατοκύριακα, Ξενώνας Αμανίτα, Τσαγκαράδα Παρασκευή-Κυριακή 11-13 Οκτωβρίου, Παρασκευή-Κυριακή 18-20 Οκτωβρίου. (πληροφορίες: τηλ. 24260 49707, 210 8991.484 6945 878672, www.amanita.gr)
Σεμινάρια τρούφας και τρουφοκυνήγια στην Πιερία όλο τον Οκτώβριο. (πληροφορίες τηλ. 6948 204879, www.troufa-pieria.gr)

                                                   

Εξαιρετική ποικιλία από άγρια και καλλιεργημένα μανιτάρια θα βρείτε στα Μανιταροπροιόντα του Φώτη Παρασκευαίδη στα Γρεβενά, τηλ. 24620 80007, www.tomanitari.gr (δοκιμάστε το μανιταροπίλαφο και θα μας θυμηθείτε) και στην Δίρφυ του Λευτέρη Λαχουβάρη και Θανάση Μαστρογιάννη στην Εύβοια, με αποξηραμένη κανθαρέλες, μορχέλες, ταλιατέλες με λεντινούλα, αφρό αλατιού από μαύρη τρούφα και βούτυρο με άρωμα λευκής τρούφας, τηλ. 22215 10033, www.manitariadirfis.gr, www.manitaropolio.gr)

thecookbook